13 Kasım 2018 Salı

Prehistorik Mağaralar


Lascaux II Mağarası
Orijinal mağaranın yayılan mantarlardan zarar görmesi nedeniyle kamuya kapanmasından (1963) sonra ziyaretçilerin gezebilmesi amacıyla kopya olarak üretilen (1983) bu yeni mağaradan bir görüntü (büyük salon).
Orijinal mağara 200 metre uzaktadır.  

https://www.ancient.eu/image/8664/lascaux-ii-cave-today/

Resimlerin o dönem kültürlerine ait sunduğu ipuçları; dönemin kültürünün yanı sıra yöredeki hayvan çeşitliliğini de sergiliyor. Buzul çağına ait bu hayvan figürleri özellikle Avrupa'nın güneyindeki yabanıl hayatın zenginliğini gösteriyor. Ancak özellikle o dönemin Avrupa'sında zengin nehir yataklarının, vadi ve platolarının varlığı hesaba katıldığında, hayvan türlerinin sadece resimlerdeki yabani öküz, ren geyiği, at, ayı, bizon vs. ile sınırlı olamayacağını; bu ise resmedilmesi tercih edilen hayvanların özel, belki de dini bazı gerekçelerden ötürü seçilmiş olduğunu düşündürüyor.


Yine de mevcut zooloji ve paleontoloji, duvarda resmedilmiş olan hayvan çeşitliliğinin tamamını adlandırmakta güçlük çekiyor. Ancak mağara resimlerinin modern insan için asıl sorun yarattığı alan beşeri bilimler olmuştur. Günümüz bilimi tarafından bu resimlerin buzul çağı insanlarına ait olduğunun kabul edilmesi Avrupa merkezli egemen bilim anlayışının da sorgulanmasına yol açtı. Bu karanlık, uzun ve karmaşık dehlizlerden geçilerek ulaşılan mağaralardaki muhteşem resimler, 'ilkel insan' –‘çağdaş insan' ikileminin de sorgulanmasına yol açacaktı.

Şu ana kadar keşfedilen yaklaşık 200'e yakın yukarıdakinin benzeri mağara resimlerinin tarihi
35 bin yıl kadar öncesine kadar uzanıyor. 1879'da keşfedilen İspanya’nın kuzeyindeki Altamira adlı mağaradaki resimler, dönemin prehistorya uzmanları tarafından, "modern sanatlarda okuyan öğrencilerin çalışmaları” diye kabul edilmiş, ancak 23 yıl sonra resimlerin otantikliği (1902'de) kabul edilmişti. Tarih öncesine kadar sadece basit taş balta,  işlenmiş kemik ve çanak-çömlek toplamaya alışmış arkeologlar için Altamira'daki resimler,  ancak fantastik diye addedilebilecek bir görüş tarafından "ilkel sanat" diye nitelenebilirdi. Ancak, Altamira’dan sonra,  çoğunlukla da tesadüfen keşfedilen mağaralar, araştırmacıları bu resimlerin otantikliğini kabul etmek zorunda bıraktı.

Artık tarih öncesinin kültürel varlığı teslim ediliyor, paleolitik insan ayinleri ve töreleriyle yorumlanmaya çalışılıyordu.  Bu aynı zamanda 'insana' bakışı da değiştiren bir gelişmeydi.
 (Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansk. s.2441)




Lascaux Mağarası

Mağara resimlerinin buzul çağı insanlara ait olduğunun kabulünden sonra, resimlerin yorumlanıp o dönemin hayatına ilişkin tahminlerin yapıldığı dönem başladı en çok kabul edilen yorumlardan bir tanesi, buzul çağı sanatçılarının bu resimleri basitçe bir av partisinin resmedilmesi olarak yapmadıkları, resimlerin bir ayinde yer alan unsurlardan biri olduğu ve onların dinsel bir anlamı olduğuydu. Avcı toplayıcı toplumların tipik dünya görüşü olan totemizmin gereği, tarih öncesinde de yeterli besinin sağlanması için kutsal olana yalvarıldığı, ondan yardım istendiği düşünülüyor. Resimlerin ya kendisinin bir duayı içerdiği ya da resmin kendisinin çevresinde gerçekleştirilen törenin bir parçası olduğunu savunan bu görüşe göre, resimlerdeki geometrik şekiller av için hazırlanan tuzakları tasvir ediyordu. Fakat resimlere bir av büyü ya da duası işlevi atfeden bu görüş, neden avlanabilecek hayvanlardan sadece yaklaşık yüzde 10’unun resmedildiğini açıklayamıyordu.

Daha sonra ortaya atılan bir iddiaya göre, Lascaux ve Altamira mağaralarındaki resimler incelendiğinde görülen bizon ve at resimlerinin ilkel komünal toplumun temel toplumsal ayrışmasını, cinsel işbölümünü yansıtıyordu. Bu görüşü savunanlara göre hayvanlardan bazıları (sözgelimi bizon) kadını temsil ederken, diğer bazıları ise (sözgelimi at) erkeği temsi ediyordu. Ancak yorumcular hangi hayvanların hangi cinsiyeti temsil ettiği konusunda bir fikir birliği halinde değildirler. [1]

 (Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansk. s.2452-53)

Altamira mağarasından bir detay
Bu mağara da kamuya kapalıdır.
https://www.ancient.eu/image/4169/paleolithic-cave-painting-in-altamira-cave/
Chauvet Mağarası
Gergedanlar Paneli 
Kamuya kapalıdır. Mağaranın bir kopyası yapılmıştır. Ziyaretçiler orayı gezmektedir.
Görsel, orijinal resim gözetilerek yapılmış bir kopyadır.

[1] Bu tür görüşler kanıtlanmış değildir. Bu konularda dikkatli olmak lazım. Yazılı belgenin olmadığı dönemlerden kalan arkeolojik belgeler üzerinde yapılan yorumların kanıtlanması zordur.  Nasıl yaptıklarını görece daha iyi biliyoruz ki o konuda da araştırmalar sürüyor ama neden yaptıklarını  onlar bize anlatmış/yazmış olsaydı daha az sorun olurdu. Anlatmamışlar, anlatamamışlar. Yazı yok. DK

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder