Sanatçı: El Greco (Domenikos Theotokopoulos)
İspanyol mistisizminin görsel sanatlardaki en ünlü ve etkili temsilcisi Girit doğumlu ve Venedik'te eğitim görmüş olan El Greco'ydu. En önemli resimlerini kilise ve manastırlar için yapan El Greco ispanya'ya geldiği 1577 yılından 1614'teki ölümüne kadar, yalnızca din adamlarıyla değil, dönemin en önemli aristokratik ve dini çevreleri ile de yakın ilişki içerisinde olmuştu, Bu dönemde İspanyol Kilisesi yalnızca baskıcı bir kurum olmaktan çok uzaktı. Dönemin en önemli ve ileri düşünsel ve edebi akımları kendilerine kilise içinde bir yuva bulmakla kalmıyor, dini ifade biçimleri, örtük ve dolaylı
yollardan da olsa, ciddi toplumsal eleştirilerin dile getirilebilmesine imkan veriyordu. Örneğin, ahiret düşüncesi, herkesin ahiretteki eşit olacağı inanışı, El Greco'nun başyapıtı olan Conde de Orgaz'ın Gömülmesi'nde olduğu gibi, bu dünyadaki hiyerarşi ve şatafatı, yapaylığını vurgulayarak eleştirmek için kullanılabiliyordu.
Metnin kaynağı: İspanya İç Savaşı, Sosyalizm ve Top. Müc. Ansk., Cilt 3, İletişim Yayınları. s. 836
yollardan da olsa, ciddi toplumsal eleştirilerin dile getirilebilmesine imkan veriyordu. Örneğin, ahiret düşüncesi, herkesin ahiretteki eşit olacağı inanışı, El Greco'nun başyapıtı olan Conde de Orgaz'ın Gömülmesi'nde olduğu gibi, bu dünyadaki hiyerarşi ve şatafatı, yapaylığını vurgulayarak eleştirmek için kullanılabiliyordu.
Ancak 16. yüzyıl boyunca Reform hareketine karşı Katolik tepki derinleştikçe, Erasmus'un adıyla özdeşleşmiş olan, hümanist ve dışadönük Hıristiyanlık giderek yerini içedönük bir mistisizme bıraktı. El Greco 'nun resimlerinde de bu evrimi izlemek mümkündür. Son eserlerinde, örneğin altta görülen ve hayatının son iki yılında üzerinde çalıştığı Çobanların İsa'ya Tapınması'nda [The Adoration Of The Shepherds] olduğu gibi üslubu gerçekçilikten iyice uzaklaşmış, insan gövdelerinin oranları daha da çarpıtılmış, manzara giderek tasavvur edilmiş ya da bir düşte görülmüş bir görüntüyü andırmaya başlamıştır.
 |
| https://commons.wikimedia.org/wiki/File:El_Greco_ and_Workshop,_The_Adoration_of_the_Shepherds,_Met.jpg |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder