23 Haziran 2022 Perşembe

 

İnsanlık Tarihi Boyunca Kullanılan Temel Yiyeceklerin Gelişimiyle İlgili Zaman Çizelgesi



500.000: Homo Erectus, çay içen ilk insansı olabilir.

100.000: Neandertaller çorba tüketen ilk insanlar olabilir.

45.000: İnsanlar balık tutmayı öğrendiler ve bu omurgalıları diyete eklediler. Neandertaller balık tutma faaliyetinde hiçbir zaman ustalaşmadı. Anatomik olarak modern insanlar bu nedenle yiyecek konusunda Neandertalleri geride bırakmış olabilir.

12.000: Güneybatı Asya'nın Natufianları yabani buğday, arpa, bezelye, mercimek ve nohut topladı.

10.000: İnsanlar koyun ve kuzu sağlamak için koyunları evcilleştirdi. Bu durumda hayvancılık, bitkisel tarımdan önce gelmiş olabilir. Bunu Neolitik Devrim'in bir parçası olan domuz ve ineğin evcilleştirilmesi izledi.

10.000: İnsanlar ilk birayı içti. Bira muhtemelen dünyanın en eski alkollü içeceğidir.

10.000: Güneydoğu Asya halkı, tavuğu; et ve yumurta için ilk evcilleştiren kişiler olabilir.

8000: Güneybatı Asya halkı bu gıda bitkilerini evcilleştirdi ve insanların gıdalarını elde etme yöntemi olarak tarımın kökenini belirlediler, ancak avcılık ve toplayıcılıktan çiftçiliğe geçişin ani olmadığını belirtmek gerekir. Amerika dahil olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde geçiş oldukça kademeli oldu.

8000: Çin'deki Yangtze Nehri kıyısındaki insanlar, pirinci ilk evcilleştiren kişiler olabilir.

8000: Brezilya halkı manyok yiyen ilk insanlar olabilir.

7000: Güney Amerika'daki And Dağları'nın halkları patatesi evcilleştirdi.

7000: İnsanlar, keçi sütünden ilk peyniri yaptılar.

7000: Şekeri ilk tadanlar Yeni Gine halkı olabilir.

6000: Fasulyeyi ilk evcilleştirenlerin Perulular olduğu görülüyor. Eski Dünya'da az sayıda fasulye türü olmasına rağmen, Phaseolus fasulyesi Kolomb Borsası'ndan bu yana insanlığın bir elyafı olmuştur.

5000: Güney Meksika halkı, bugünkü Birleşik Devletlere doğru ilerlemesi yavaş olacak olan mısırı evcilleştirdi.

4500: İlk zamanlarda, Batı Afrika halkı, Afrika pirinç çeşitlerini evcilleştirdi. Bunlar sömürge Amerika'sında önemli hale gelecekti.

3000: Brezilya ve Karayip adaları halkı fıstık yedi.

3000: Çinliler soya fasulyesi yemeye başladılar ve sonunda onlardan çok sayıda yiyecek ürettiler.

MÖ 2800 Çinliler soya fasulyesini evcilleştirdi.

1450: Mısırlılar bal üretmek için bal arısı kolonileri oluşturdular.

1000: Güney Amerika halkları, fıstık ezmesinin öncüsü olan yerfıstığını bir macun haline getirdi.

800: Fenikeliler İspanya'da zeytin ağaçları diktiler.

MS I: Mısır, Kuzey Afrika, Yunanistan ve Roma ekmekle geçiniyordu. Şarap tercih edilen içecekti ve zeytinyağı temel diyet yağıydı.

MS 54: Roma İmparatoru Claudius'un dördüncü karısı Agrippina, imparatoru zehirlemek için zehirli mantarlar kullanmış, tahtı oğlu Nero'ya açmış olabilir. İronik olarak, Nero daha sonra annesini öldürdü.

MS 70–90: Kanonik İnciller, İsa'yı ve takipçilerini ya balıkçılar ya da balık tüketicileri olarak tasvir eder. Balık, Hıristiyanlıkta sembolik olarak önemli hale geldi ve perhiz sırasında beslenme alışkanlıklarını yönetti.

MS 350: Latince bilgin ve İncil çevirmeni Aziz Jerome, Tekvin'de elmayı "yasak meyve" olarak adlandırdı. Neredeyse kesinlikle yanlış olan bu isim o zamandan beri hayal gücünü ele geçirdi.

1493: İtalyan İspanyol kaşif Christopher Columbus, Karayip adası Hispaniola’ya (şimdinin Haiti ve Dominik Cumhuriyeti) şeker kamışı dikti. Bir yüzyıl içinde şeker; Afrikalıları köle yapan, onlara eziyet eden ve birçok kötülüğe yol açan bir plantasyon ekonomisini ateşledi.

1513: İspanyollar Küba'ya ilk hurma ağaçlarını dikti.

1640: İspanyollar Porto Riko'ya portakal ve ağaç kavunu getirdi.

1686: Sicilyalı girişimci Francesco Procopio de Coltelli, taşındığı Fransa'nın Paris kentinde dondurma satan ilk kişi olabilir.

1690: Afrikalı köleler, Afrika pirinci çeşitlerini, pirincin önemli bir ihracat haline geldiği kıyı Güney Carolina'ya getirdi.

1697: İspanya fıstık ezmesini Haiti halkına tanıttı.

1700: Pizzayı ilk tadanlar İtalya'nın Napoli halkı olabilir. Kitlelerin yiyeceğiydi ve öyle kalacak.

1747: İskoç doktor James Lind, turunçgillerin kişiyi iskorbüte karşı koruduğunu kanıtladı. Turunçgiller bu kalitesiyle ünlü olsalar da yalnız değiller. Ananas, patates ve lahana, iskorbüt hastalığına karşı koruma sağlar. O zamanlar bilinmeyen C vitamini bu korumayı sağlıyordu.

1765: Surveyor Henry Yonge, Georgia'daki çiftliğine meraktan soya fasulyesi ekti.

1770: Sandviç'i İngiltere'deki dördüncü Earl of Sandwich icat etmiş olabilir. İngiliz tarihçi Edward Gibbon, bu yeni yiyeceğe özellikle düşkündü.

1792: Hastalıklı çavdar ekmeği tüketimi, Massachusetts'teki Salem Cadı Mahkemelerini hızlandırmış olabilir. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87avdar_mahmuzu


1809: Fransız şef Nicolas Appert, konserve sürecini icat etti, bu icat, yiyeceklerin şişelenme yöntemini sonsuza dek değiştirdi.


1845–1849: İrlanda'da patates mahsulü başarısız oldu. Yaklaşık 1 milyon insan açlıktan öldü ve 1.5 milyon kişi İrlanda'dan kaçtı. Bu olay, Avrupa'daki son geçim krizini işaret etti.

1866: Gregor Mendel, yeni genetik biliminin temellerini atan bezelye hibridizasyonu üzerine ünlü makalesini yayınladı.

1886: Amerikalı doktor ve eczacı John Pemberton Coca-Cola'yı icat etti.

1893: ABD Yüksek Mahkemesi, gerçekte meyve olan domatesin bir sebze olduğuna dair ünlü kararını yayınladı.

1898: ABD Tarım Bakanlığı, yeni soya fasulyesi çeşitleri arayışında Japonya ve Çin'e yapılan ilk seferi finanse etti. Bu çeşitler, Amerika Birleşik Devletlerinde yetiştirilen sonraki tüm soya fasulyeleri için germplazm (gen kaynağı) görevi görecektir.

1900: Amerikalı girişimci James Dole, konserve ananası küresel bir pazara göndermek için Hawaiian Pineapple Company'yi kurdu.

1904: Beech-Nut Company, Saint Louis Dünya Fuarı'nda fıstık ezmesi satmaya başladı.

1941–1945: Spam, (et konservesi, jambondan yapılan konserve) domuz etinin daha iyi kesilmesinin popüler bir alternatifiydi.

1967: Amerikalı bilim insanları, tercih edilen tatlandırıcı olarak şekerle rekabet eden yüksek fruktozlu mısır şurubu icat ettiler.

2014: Salsa, ketçaptan daha fazla satıyor ve şu anda Amerika Birleşik Devletleri'nde önde gelen çeşnidir.

2014: Dünya yılda yaklaşık 20 milyon ton kahve çekirdeği üretiyor ve kahve, petrol dışındaki herhangi bir emtiadan daha fazla gelir sağlıyor.


Kaynak: Foods that Changed History, Christopher Cumo, ABC-CLIO, 2015



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder