KRONOLOJİ 1921 Milli Mücadele'de

 

6 Ocak 1921	Yunanlılar, Eskişehir’e doğru ilerlemeye başladı.
6-10 Ocak 1921	I. İnönü Muharebesi ve Zaferi
9 Ocak 1921	Bilecik’in, Yunanlılar tarafından işgali.
17 Ocak 1921	Türk Heyeti görüşmelerde bulunmak üzere Tiflis’e gitti.
17 Ocak 1921	Büyük Millet Meclisi, asi Ethem hakkında bir bildiri yayınladı.
20 Ocak 1921	İlk Anayasa, (Teşkilat-ı Esasiye) Büyük Millet Meclisi’nce kabul edildi.
22 Ocak 1921	Çerkez Ethem birlikleri tamamıyla yenildi.
23 Ocak 1921	“Alemdar” gemisi, Milli Mücadele’ye katılmak üzere İstanbul’dan Karadeniz’e açıldı. (Arada Fransızların eline geçen gemi 28 Ocak günü silahsız mürettebatınca yeniden kurtarılmıştır.)
24 Ocak 1921	Çerkez Ethem ayaklanması bastırıldı.
24 Ocak 1921	Fevzi Paşa, İcra Vekilleri başkanlığına getirildi. (9 Temmuz 1922’ye kadar bu görevde kaldı.)
26 Ocak 1921	İtilaf Devletleri, Sadrazam Tevfik Paşa’dan Londra Konferansı’na delege göndermesini istedi.
28-29 Ocak 1921	Türkiye’ye geldikten sonra, denize açılarak Rusya’ya dönmekte olan Mustafa Suphi ve arkadaşları, Yahya Kahya’nın adamlarınca denizde öldürüldü.
29 Ocak 1921	Türk Heyeti, Tiflis’den Bakü’ye geçti.
31 Ocak 1921	Bekir Sami Kurulu, Moskova’dan Ankara’ya döndü.
5 Şubat 1921	Ankara, Londra Konferansı’na heyet göndermeye karar verdi.
6 Şubat 1921	Mustafa Kemal, “Hakimiyeti Milliye” muhabirine: “Komünizm içtimai bir meseledir” dedi
6 Şubat 1921	“Hakimiyeti Milliye” günlük çıkmaya başladı. (Bir süre Pazar günleri çıkmamış, savaşın kızıştığı günlerde ek yayınlamış, sonra tamamı ile günlük olmuştur.)
8 Şubat 1921	T.B.M.M. Ayıntap’a (Antep) kahramanca direnişinden dolayı “Gazi”sanı veren kanunu kabul etti.
9 Şubat 1921	Gaziayıntap, bir anlaşma imzalanarak Fransızlara teslim oldu.
10 Şubat 1921	Mustafa Kemal, cepheye doğru yola çıktı.(15 Şubat’ta döndü).
17 Şubat 1921	Ankara dışındaki İstiklal Mahkemeleri kaldırıldı.
21 Şubat 1921	Londra Konferansı başladı.
22 Şubat 1921	Moskova’da Türk-Sovyet görüşmeleri başladı.
23 Şubat 1921	T.B.M.M. Hükümeti, Ardahan, Artvin ve Batum’un boşaltılması için Gürcistan’a ültimatom verdi.
25 Şubat 1921	Kızıl Ordu Tiflis’e girdi.
26 Şubat 1921	Türk-Sovyet görüşmeleri başladı.
28 Şubat 1921	T.B.M.M.’nde ilk bütçe kabul edildi. (1920 yılı bütçesi: 630,149,58 TL idi. 11,9.1920’de “Altı Aylık Muvakkat Bütçe Kanunu” çıkarılmıştı.
1 Mart 1921	Afganistan’la Moskova’da dostluk anlaşması imzalandı. Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Bey generalliğe terfii etti.
2 Mart 1921	Dr. Adnan Bey Meclis ikinci başkanı oldu.
6 Mart 1921	Koçgiri Ayaklanması başladı. Bastırılması 17 Haziran 1921.
7 Mart 1921	Ahmet İzzet ve Salih Paşalar serbest bırakıldı.
11 Mart 1921	Doğu Cephesi kuvvetleri, Batum’u işgal etti.
12 Mart 1921	Londra Konferansı sona erdi.
12 Mart 1921	“İstiklal Marşı” TBMM’nde kabul edildi.
14 Mart 1921	Doğu Cephesi kuvvetleri Ahıska’yı işgal etti.
15 Mart 1921	Talat Paşa Berlin’de öldürüldü.
16 Mart 1921	TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında “Moskova Antlaşması” imzalandı.
18 Mart 1921	Gürcülerin milli kuvvetlerimize saldırısı sonunda, Kızılordu birlikleri Batum’a girdi.
21 Mart 1921	Yeşil Ordu adlı sol kuruluşla ilgileri dolayısıyla TBMM’nin gizli oturumunda Tokat Milletvekili Nazım (Resmor), Afyon Milletvekili Mehmet Şükrü (Koç), Bursa Milletvekili Servet’in dokunulmazlıkları kaldırıldı.
23 Mart 1921	Bursa ve Uşak Cephelerinden Yunan saldırısı başladı.
25 Mart 1921	Yunanlılar Sapanca’yı işgal etti.
26 Mart 1921	Yunanlılar Adapazarı’nı işgal etti.
28 Mart 1921	Doğu birliklerimiz Batum, Ahıska, Ahılkelek’i boşalttı.
7-8 Nisan 1921	Afyon Yunanlılardan geri alındı.
12 Nisan 1921	Mustafa Kemal, Anadolu’daki Yunan zulümlerini protesto ederek “İnsanlık alemine” bir beyanname yayınladı.
12 Nisan 1921	Mehmet Emin (Yurdakul) ile Yusuf Akçura Ankara’ya geldi.
13 Nisan 1921	Türk ve Yunan birlikleri arasında, Dumlupınar Savaşı başladı.
15 Nisan 1921	Ahmet Anzavur Bandırma yakınlarında öldürüldü. (Padişah kendisine Paşalık vermişti.)
18 Nisan 1921	İsmail Fazıl Paşa öldü. (Ali Fuat Cebesoy’un babası, Nafia Vekili.)
22 Nisan 1921	Mustafa Kemal, “Hakimiyeti Milliye’ye verdiği demecinde: Hürriyet ve İstiklal benim karakterimdir” dedi.
23 Nisan 1921	“23 Nisan’ın Milli Bayram Addine Dair Kanun” TBMM’nde kabul edildi.
27 Nisan 1921	İzmit, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
28 Nisan 1921	İngilizlerin Malta’dan serbest bıraktıkları Ziya Gökalp ile 39 arkadaşı İstanbul’a geldi.
30 Nisan 1921	Fransız kadın gazeteci Geoges Berthe-Gaulis Ankara’ya geldi. (Mustafa Kemal ile görüştü. Lehimizde yazı ve kitaplar yazdı.)
3 Mayıs 1921	Batı Cephesi yeniden birleştirildi.
8 Mayıs 1921	Bekir Sami Bey hariciye vekilliğinden ayrıldı.
9 Mayıs 1921	Çerkez Ethem, idama mahkum edildi.
10 Mayıs 1921	TBMM’nde Mustafa Kemal ve Arkadaşları, “Birinci Grup” diye bilinen “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nu kurdular. (Ertesi gün Mustafa Kemal Grup’a başkan seçildi. “İkinci Grup” ise, muhaliflerden oluşmuştur.
13 Mayıs 1921	İstanbul’daki İtilaf Devletleri yüksek komiserleri (Pell, Rumbold, Garroni) boğazları “tarafsız bölge” ilan etti.
16 Mayıs 1921	Yusuf Kemal, Hariciye vekili oldu.
19 Mayıs 1921	Fevzi Paşa başkanlığında yeni bir kabine kuruldu.
24 Mayıs 1921	Ankara’ya, Hint Müslümanların temsilcisi gibi gelmiş, fakat Mustafa Kemal’i öldürmekle görevli bir casus olduğu anlaşılarak yargılanmış olan Mustafa Sagir, idam edildi.
25 Mayıs 1921	İtalyanlar Marmaris’ten çekildi.
1 Haziran 1921	İtalyanlar, Antalya bölgesinden çekilmeye başladı.
9 Haziran 1921	Fransa temsilcisi Franklin-Bovillon Ankara’ya geldi.
12 Haziran 1921	Yunanistan Kralı Konstantin, İzmir’e geldi.
13 Haziran 1921	Çapanoğlu Halit Bey, Amasya’da idam edildi.
13 Haziran 1921	Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal’e, Başkomutanlık görevi verildi.
17 Haziran 1921	Koçgiri Ayaklanması bastırıldı.
18-19 Haziran 1921	Paris Görüşmeleri başladı. (Üç büyük devlet, Yunanistan’a, arabuluculuk önerisinde bulundu.)
21 Haziran 1921	Yunanlılar, Adapazarı’ndan çekildi.
21 Haziran 1921	Fransızlar, Zonguldak’ı boşalttı.
28 Haziran 1921	Türk Kuvvetleri İzmit’e girdi.
30 Haziran 1921	Çocuk Esirgeme Kurumu kuruldu.
5 Temmuz 1921	Yunan Kralı Konstantin, taarruz emri verdi. İtalyanlar Antalya’dan tamamen çekildi.
7 Temmuz 1921	Yunan Kralı Konstantin cepheye gitti.
8 Temmuz 1921	Kütahya-Eskişehir Muharebesi başladı.
10 Temmuz 1921	Yunan kuvvetleri genel saldırıya geçti.
13 Temmuz 1921	Afyon-Altıntaş Muharebesi.
15 Temmuz 1921	Batı Cephesi Komutanının emri ile Türk ordusu geriye çekildi.
16 Temmuz 1921	Ankara’da Maarif Kongresi açıldı ve Mustafa Kemal Paşa açılış konuşması yaptı.
17 Temmuz 1921	Mustafa Kemal Paşa cepheyi denetledi.
18 Temmuz 1921	Mustafa Kemal Paşa, Ankara’dan Karacahisar’daki Batı Cephesi Karargahına geldi.
24 Temmuz 1921	Batı Cephesi Karargahı Polatlı’ya taşındı.
25 Temmuz 1921	Türk Ordusu Sakarya Nehri doğusuna çekildi.
26 Temmuz 1921	Yunanlılar Ankara’ya saldırı kararı aldı.
5 Ağustos 1921	Mustafa Kemal Paşa’ya üç ay süre ile ve geniş yetkilerle Başkomutanlık tevcih eden kanun kabul edildi.
7-8 Ağustos 1921	Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Kanunu’nun verdiği yetkiye dayanarak Tekalif-i Milliye emirlerini (Milli Yükümlülük Emirleri) yayınlayarak, ordu için halkın vereceği malzemeyi bildirdi.
8 Ağustos 1921	Alit Fethi (Okyar), Malta’dan Ankara’ya döndü.
9 Ağustos 1921	42. Alay Ankara’ya geldi.
12 Ağustos 1921	Mustafa Kemal Paşa Alagöz karargâhına gitti.
12 Ağustos 1921	Mustafa Kemal ile Fevzi (Çakmak) Paşa, Polatlı’da cephe karargahına geldiler. (Mustafa Kemal bu sırada attan düşerek yaralanmış, Ankara’ya dönerek tedaviden sonra 17.8.1921’de yeniden cepheye gelmiştir.)
14 Ağustos 1921	Yunanlılar Sivrihisar’ı işgal etti.
15 Ağustos 1921	Yunan Kralı Konstantin “Ankara’ya Doğru” emrini verdi.
18 Ağustos 1921	Halide Edip’in, cephede görev isteği Mustafa Kemal tarafından kabul edildi.
23 Ağustos 1921	22 gün 22 gece sürecek olan Sakarya Meydan Muharebesi başladı.
28 Ağustos 1921	Delibaş Mehmet öldürüldü.
11 Eylül 1921	Yunan kuvvetleri geri çekilmeye başladı.
13 Eylül 1921	Sakarya Zaferi.
14 Eylül 1921	Seferberlik ilan edildi. Grup teşkilatı kaldırıldı ve kolordu halinde örgütlenme başladı.
17 Eylül 1921	Yunan ordusu Eskişehir’e doğru çekilmeye başladı.
18 Eylül 1921	Mustafa Kemal Ankara’ya döndü.
19 Eylül 1921	Mustafa Kemal Paşa’ya “Gazilik” ünvanı ve “Mareşallik” verildi.
21 Eylül 1921	Türk ordusu Sakarya Nehri batısına geçti.
24 Eylül 1921	Franklin-Bouillon 21 Eylül’de Ankara’ya geldi, yeni Gazi Mustafa Kemal ile görüşmeler başladı.
26 Eylül 1921	Kars’ta Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve Sovyet Rusya temsilcileri ile Kazım Karabekir arasında görüşmeler başladı.
5 Ekim 1921	Malta’dan dönen Ali İhsan (Sabis) Paşa Ankara’ya geldi.
7 Ekim 1921	Batı Cephesine bağlı 1. Ordu kuruldu.
13 Ekim 1921	TBMM Hükümeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan) arasında Kars anlaşması imzalandı.
20 Ekim 1921	TBMM Hükümeti ile Fransa Hükümeti arasında Ankara Anlaşması imzalandı.
23 Ekim 1921	İstanbul’daki Ankara temsilcisi Hamit Bey ile İngiliz temsilcisi Sir H. Rumbold arasında, İngiliz esirleriyle Malta’daki Türk tutukluların değiştirilmesi konusunda anlaşma imzalandı. (Serbest bırakılan Malta tutukluları 31 Ekim’de İnebolu’ya çıktılar.)
31 Ekim 1921	Gazi Mustafa Kemal’in Başkomutanlığını üç ay daha uzatan kanun TBMM’nde kabul edildi.
1 Kasım 1921	Türk davasını destekleyen Pierre Loti’ye Meclis adına armağan gönderilmesi kararı alındı.
12 Kasım 1921	Hamdullan Suphi Maarif vekilliğinden istifa etti.
15 Kasım 1921	Sürgünden dönen Rauf Bey Meclis’e katıldı.
21 Kasım 1921	TBMM, Fransız kadın yazarı G.B. Gaulis’e teşekkür kararı aldı.
5 Aralık 1921	Adana, Ankara Hükümetinin denetimine girdi.
7 Aralık 1921	Fransızlar, Kilis’ten çekilmeye başladı.
8 Aralık 1921	İstanbul Fener Patrikliğine, IV. Meletios seçildi.
11 Aralık 1921	İstanbul’da oluşan Anadolu hareketini durdurmayı amaç edinen “Anadolu Cemiyeti” Yunanistan Yüksek Komiserliği’ne, Yunan işgal bölgelerinde padişah adına geçici bir hükümet kurulmasını önerdi.
13 Aralık 1921	General Frunze başkanlığında, Ukrayna Kurulu Ankara’ya geldi.
24 Aralık 1921	Osmaniye, Fransız işgalinden kurtuldu.
20 Aralık 1921	Adana’da Kolordu binasına Türk bayrağı çekildi.
25 Aralık 1921	Gaziantep’in kurtuluşu.
27 Aralık 1921	Fransızlar Tarsus’tan çekildi.