Cumhuriyet'in kurulması izleyen yıllarda Türkiye'de yaşlı, genç,çocuk,
kadın, erkek binlerce kişi kafatası kemikleri alın açıklığı, göğüs
genişliği, bacak ve boy uzunluğu açısından ölçüme tabi tutuldu. Devletin
ve ordunun açık teşvik ve desteğiyle yapılan bu ölçümlerin amacı, bütün
dünyada da ivme ve itibar kazanmış ırkçı bir antropolojik anlayıştan
türetilmiş "bilimsel verilere" dayanarak Türk ırkının
üstünlüğünü kanıtlamaktı. Türklüğü
Ölçmek adlı kitabın yazarı Nazan Maksudyan'a göre devlet
hizmetindeki bu antropolojik araştırmalar bilimsel değil ancak
bilimkurgusal olarak nitelenebilirdi. İstanbul Darulfünunu (Üniversitesi)
yayını olan Türk Antropoloji Mecmuası bünyesinde başlatılan antropoloji
araştırmalarının asıl amacı, "şaşmaz" ölçüm teknikleri ve
aletleri olan, saf pozitif bilim kisvesi altında tartışılmazlık iddiası
taşıyan bu antropoloji vasıtasıyla, Türk milliyetçiliğini besleyen ırkçı
kurmacaların omurgasını sağlamlaştırılmaktı. Mecmua, Cumhuriyetin
kurulmasından hemen sonra 1925-39 yılları arasında 14 yıl boyunca altı
ayda bir yayımlanmıştı.
Maksudyan, Türk Antropoloji
Mecmuası yayınları ekseninde yaptığı çalışmasında Türkiye Cumhuriyeti'nin
temelinin "vatandaşlık" üzerine kurulduğu iddiasına karşı
çıkıyor ve ırkçılığın "Türk milliyetçiliğine sonradan dahil olmuş
bir sapma olmadığını tam tersine Türk milliyetçiliğinde daha en baştan
güçlü ırkçı tonlar bulunduğunu" savunuyor.
