1974 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹

🜹 işareti; silahlı saldırıları, baskınları, ölümleri, şiddet olaylarını, çatışmaları, katliamları ve bunlarla bağlantılı her türlü durumu gösterir.
►  Ekonomik Kriz: Zamları, enflasyonu vb. durumları gösterir.
►  Uluslararası  ilişkileri gösterir.  
►  İşçi hareketlerini, grevleri, sendikaları, direniş ve çatışmalarla ilgili durumları gösterir.
►  Hükumet krizlerini veya hükumetle bağlantılı  tüm gelişmeleri gösterir.

-Dünya Kronolojisi Türkiye'den sonra başlıyor. 

1973 seçimlerinin sonuçları
14 Ekim 1973 tarihinde TBMM 15. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan seçim.

1974 Yılında Türkiye’de Meydana Gelen Gelişmelerin

Ayrıntılı Dökümü

7 Ocak

► Adana yakınlarındaki Zeytinli istasyonunda iki yolcu treninin çarpışması sonucu 16 kişi öldü, 40 kişi yaralandı.

8 Ocak

► Cumhuriyet altını bir haftada yüzde 22 oranında artarak 400 liraya yükseldi.

10 Ocak

► Başbakan Naim Talu, hükumeti kurmayı başaramadığını bildirerek  Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e görevi iade etti.

►Vasfi Rıza Zobu, İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliği görevinden istifa etti.

11 Ocak

►İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi.

14 Ocak

►Türk-İş Genel Başkanı Seyfi Demirsoy tedavi görmekte olduğu Londra'da öldü.

►35 yıldır ilk kez yağan kar yüzünden Antalya'nın çevre il ve ilçelerle bağlantısı kesildi.

15 Ocak

►Hükümeti kurma görevi CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e verildi.

21 Ocak

►Cumhurbaşkanı Korutürk bir süredir cezaevinde yatmakta olan yazar Nihal Atsız'ı affetti.

Ecevit ve Erbakan 

23 Ocak

►CHP ile MSP hükumeti kurma konusunda anlaştı.

►Tunceli'nin Ovacık ilçesine bağlı Yeşilyazı bucağında 15 kişi çığ altında kalarak öldü.

25 Ocak

►CHP'yle MSP arasında hükumet ortaklığı protokolü imzalandı.

26 Ocak

►Bülent Ecevit başkanlığındaki CHP­ MSP koalisyonu hükumeti göreve başladı.

►İzmir-İstanbul seferini yapmak üzere Cumaovası Havaalanı'ndan kalkışa geçen Türk Hava Yolları'nın F-28 tipi Van adlı yolcu uçağı, pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; kazada 63 kişi öldü.

28 Ocak

►Yasadışı Marksist-Leninist örgüt kurmaktan sanık 33 subay, 6 yılla 12 yıl arasında değişen hapis cezalarına

31 ocak

►Seyfi Demirsoy'un ölümüyle boşalan Türk-İş genel başkanlığına Genel Sekreter Halil Tunç seçildi.

►Türkiye Kürdistan Demokratik Partisi'nin kurucularından 10'unun cezası kesinleşti; 9 sanıkla ilgili karar ise bozuldu.

2  Şubat

►Müzisyen Orhan Avşar İstanbul'da geçirdiği bir trafik kazası sonucu yaşamını yitirdi.

6  Şubat

►Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

7  Şubat

►Hükümet 235 oyla güvenoyu aldı; dinleyicilerin gösteri yapması üzerine muhalefet oylamanın  yarısında Meclis'i terk etti.

8  Şubat

►OECD 1973'te Türkiye'de enflasyonun yüzde 19,9 olduğunu açıkladı.

14 Şubat
►Gazeteci İsmail Cem TRT genel müdürlüğüne atandı. [3]

►Fransız sinema oyuncusu Eddie Constantine İstanbul'a geldi.

21  Şubat

►Türkiye Yazarlar Sendikası başkanlığına Yaşar Kemal seçildi.

25  Şubat

►Şeker, akaryakıt, demir, çimento, Sümerbank ürünleri, sıvı gaz ve gazete kağıdına yüzde 16 ile yüzde 100 arasında değişen zamlar yapıldı.

2  Mart

►Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi.

3  Mart

►Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi Ankara yolcu uçağı Paris'te Orly Havaalanı yakınlarında düştü; kazada 346 kişi öldü.

4  Mart

►İstanbul'da indi-bindi dolmuş ücreti 1 lira oldu.

11  Mart

►Alkollü içki olduğu gerekçesiyle ruhsatsız yerlerde bira satışı yasaklandı.
►Türkiye'de 1,7 milyon karasaban olduğu açıklandı.

12  Mart

►Başbakan Ecevit "Zamlarla bütçe sağlamlaştı", AP Genel Başkanı Demirel ise "Zam yapan neticesine katlanır" dedi.

13  Mart

►Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye, sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı.

►Arnavutköy'de iki tarihi yalı yandı.

Güzel İstanbul heykeli
Sanatçı: Gürdal Duyar

18 Mart

►Cumhuriyet'in 50. yılı dolayısıyla 10 Mart'ta İstanbul Karaköy Meydanı'na dikilen "Güzel İstanbul"  heykeli valilik kararıyla kaldırıldı[1].

20  Mart

►Bakanlıklararası Ekonomik Kurul, ABD'nin sert tepkisine karşın, haşhaş ekilmesini uygun buldu.

21  Mart

►Gümüşhane Lisesi'nde ve Ankara Cebeci Öğrenci Yurdu'nda çatışmalar oldu. 🜹

22  Mart

►Başbakan Ecevit "Öğrenci olayları 12 Mart öncesine  dönüşebilir" dedi.

23  Mart

►Hükümet İmralı adasında gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesi için izin verdi.

27  Mart

►Meclis'te genel af görüşmeleri başladı.

►"Türk Yükseltme Cemiyeti"nin adı "Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Derneği" olarak değiştirildi.

28  Mart

►Ankara'da savcılık, Alain Delon'un oynadığı Shock ile Gina Lollobrigida'nın oynadığı Yasak Duygular adlı filmlerin gösterimini müstehcen olduğu gerekçesiyle yasakladı.

29  Mart

► Söylediği iki türküde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanan Ruhi Su aklandı.

2  Nisan

► Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 5'er yıl 10'ar ay hapis cezasına çarptırılan Uğur Mumcu ve Uğur Alacakaptan hakkındaki hüküm Askeri Yargıtay'ca bozuldu.

3  Nisan

► Genel af görüşmeleri sırasında Millet Meclis'inde CHP'lilerle AP'liler arasında kavga çıktı.

10  Nisan

► Genel af yasa önerisi Millet Meclis'inde kabul edildi.

16  Nisan

► Eski Demokrat Partililere siyasal hakları geri verildi.

17  Nisan

► Sol Yayınları tarafından yayımlanan Halk Savaşı, Halk Ordusu adlı kitapta komünizm propagandası yapıldığı gerekçesiyle yayınevi yönetmeni Muzaffer Erdost 7,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

► Madaralı Roman Ödülü'nü Demirciler Çarşısı Cinayeti adlı yapıtıyla Yaşar Kemal aldı.

18  Nisan

► Cumhuriyet Senatosu Anayasa ve Adalet Komisyonu'nda 141. ve 142. maddeler af kapsamı dışında  bırakıldı. [2]

20  Nisan

► Başbakan Ecevit "Muhalefet af teklifini tanınmaz hale getirdi" dedi.

24  Nisan

► Başbakan Yardımcısı Erbakan "Petrol için özel muamele umuyoruz" diyerek Suudi Arabistan'a gitti.

25  Nisan

► İtalyan sinema oyuncusu Sophia Loren Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın konuğu olarak İstanbul'a geldi.

27  Nisan

► Genel af önerisi Senato'da değiştirilerek kabul edildi.

► Sadıka Sabancı eşi Hacı Ömer Sabancı'dan kalan tüm mirasını, eşi adına kurulan vakfa bağışladı.

► İngiliz oyuncu Sean Connery, Şark Ekspresinde Cinayet adlı filmin Türkiye'deki sahnelerinin çekimi için Prenses Margaret'in eşi Lord Snowdon ile birlikte İstanbul'a geldi.

28  Nisan

► Eski cumhurbaşkanlarından Celal Bayar, demokrasi ile bağdaşmadığı gerekçesiyle, tabii senatörlük önerisini geri çevirdi.

3  Mayıs

► İstanbul mali polis ekipleri şeker stoku yapan üç kişiyi gözaltına aldı.

4  Mayıs

► Türkiye'de 1973'te 4451 kişinin trafik kazalarında öldüğü açıklandı.

9  Mayıs

► İstanbul'daki Atatürk Öğrenci Yurdu ile Niğde Öğrenci Yurdu'nda devrimci ve ülkücü öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda 25 genç yaralandı. 🜹

► Ankara Sanatsevenler Derneği'nin "en iyi oyun yazarı" ödülünü Uçamayan Kuşlar Tutulur oyunuyla Aydın Arıt kazandı.

10 Mayıs

► Sait Faik Hikaye Armağanı'nı Can Parası adlı yapıtıyla Fakir Baykurt aldı.

► Yunan subayları komutasındaki Rum milli muhafızları, Girne'de, "Türklere ölüm " diye bağırarak gösteri yaptı .

12 Mayıs

► Erzurum'un Oltu ilçesi yakınlarındaki linyit ocağında meydana gelen grizu patlamasında 10 işçi öldü.

14 Mayıs

► Genel af Millet Meclis'inde kabul edildi, 141. ve 142. maddeler af kapsamı dışında bırakıldı.

15 Mayıs

► Şehit gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir'de Konak Meydanı'na dikilen İlk Kurşun anıtı Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından açıldı.

18 Mayıs

► Af Kanunu Resmi Gazete ' de yayımlanarak yürürlüğe girdi ve tahliyeler başladı.

► Cumhuriyetçi Güven Partisi Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu, bütçe görüşmeleri sırasındaki "Kurultaylarında Enternasyonal marşı söyleniyor" sözleri üzerine bazı CHP milletvekilleri tarafından Millet Meclisi'nde dövüldü.

25 Mayıs

► Tiyatro sanatçısı Ulvi Uraz İstanbul’da öldü .

► MSP Milletvekili Hüseyin Abbas Millet Meclisi'nde, "Tekel rakı ve şarap yerine reçel imal etsin" dedi.

26 Mayıs

► Fenerbahçe futbol takımı lig şampiyonluğunu ve Türkiye Kupası'nı kazandı.

28 Mayıs

► İstanbul-Ankara yolunda bir otobüsle kamyonun çarpışması sonucu 18 kişi öldü, 23 kişi yaralandı.

29 Mayıs

► Çandarlı adlı harita gemisi petrol aramak için muhrip ve hücumbotların eşliğinde Ege Denizi'ne açıldı.

30 Mayıs

► Bakanlar kurulunda cumartesi günlerinin tam gün tatil olması kararı alındı.

1  Haziran

► Mobil ve BP petrol şirketleri Türkiye 'ye petrol ithalatını durdurdu.

► Türkiye,  Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdı.

► Yunanistan dışişleri bakanı  “Yunanistan'ın hükümranlığının çiğnenmemesi  için Çandarlı gemisinin hareketleri izleniyor"  dedi.

Fikret Mualla'nınbir eseri

3 Haziran

► Ressam Fikret Mualla'nın Fransa'nın Reillane kasabasından alınan kemikleri İstanbul'a getirilerek Karacaahmet Mezarlığına gömüldü. (bkz.)

► Hükümet Mobil ve BP şirketlerini uyardı.

9 Haziran

► Çeşme'de 145 bin metre karelik alan üzerine kurulan Türkiye'nin en büyük turistik oteli Altın Yunus işletmeye açıldı.

10  Haziran

► "Doktor Hikmet Kıvılcımlı işçi kesimi davası" sonuçlandı; sanıklardan Selma Özkol ve Eşref Başraklı 5'er yıl hapis cezasına çarptırıldı .

12   Haziran

► Hükümet Ataş Rafinerisi'nin devletleştirileceğini açıkladı .

14 Haziran

► Yunanistan Türkiye'ye verdiği notada Çandarlı gemisinin Ege'e yaptığı araştırmaların 1958 Cenevre Antlaşması'na  aykırı olduğunu öne sürdü.

17 Haziran

► TBMM eski başkanlarından Refik Koraltan İstanbul’da öldü .

► Mobil ve BP hükümetin isteklerini kabul etti.

► Kırkpınar'da başpehlivanlığı İzmirli Kara Ali kazandı.

18 Haziran

► Milli Eğitim Bakanı Mustafa Üstündağ hakkında verilen gensoru önergesi reddedildi.

► Cumhurbaşkanı Korutürk, Deniz ve Hava kuvvetlerinin Ege Denizi'nde yaptıkları ortak tatbikatı izledi.

21   Haziran

► Yunanlılar İzmir Limanı çıkışının 2-3 mil açığında  "mayın dökme tatbikatı”na başladı.

22   Haziran

► Türkiye Sosyalist İşçi Partisi kuruldu.

Kaçak

23 Haziran

► Türkiye'de büyük ilgi toplayan "Kaçak" adlı TV dizisinde "Doktor Kimble" rolünü oynayan ABD'li  sinema oyuncusu David Janssen Turizm Bakanlığı'nın konuğu olarak İstanbul'a geldi.

26 Haziran

► Brüksel'de yapılan Türk-Yunan başbakanları doruk toplantısından sonuç alınama

29 Haziran

► Moritanya Cumhurbaşkanı Muhtar Ud Daddah resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.

► Başbakan Yardımcısı Erbakan "Çocuklara çatal tutması değil, Cenab-ı Hakk’a  şükür duası öğretilecek" dedi.

1  Temmuz

► Bakanlar Kurulu 7 ilde haşhaş ekimine izin verdi.

2  Temmuz

► Anayasa Mahkemesi CHP'nin başvurusu doğrultusunda genel af yasasının 5. maddesini iptal etti; böylece 141, 142, 146 ve 149. maddeler de af kapsamına girdi.

4 Temmuz

► Başbakan Ecevit, dünya televizyonları için verdiği demeçte "Yunanistan arabayı atın önüne koşuyor" dedi.

5 Temmuz

► Türkiye'nin haşhaş ekimi yasağını kaldırması kararı ABD'nin sert tepkisine yol açtı. ABD Ankara'daki büyükelçisi Macomber'i danışmada bulunmak için Washington'a çağırdı.

8  Temmuz

► Rus kemancı İgor Oyştrah ile ABD'li klarnetçi Woody Herman istanbul'da konser verdi.

15 Temmuz

► Kıbrıs'ta Cumhurbaşkanı Makarios bir darbeyle devrildi; yerine EOKA'cı Nikos Sampson getirildi. Başbakan Ecevit darbeyi "Yunan müdahalesi" olarak değerlendirdi. 

► Haşhaş bölgesi Afyon'da geziye çıkan Ecevit "Nerede ne ekeceğimize kimse karışamaz" dedi.

17 Temmuz

► Başbakan Ecevit Londra 'ya giderek Kıbrıs'a ortak müdahalede bulunmayı önerdi.

19 Temmuz

► Türk çıkarma gemileri Akdeniz'e açıldı.

20 Temmuz

► Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs'ta hava indirme ve çıkarma harekatına başladı; Girne kontrol altına alındı.

► 14 ilde 1 ay süreyle sıkıyönetim ilan edildi.

22 Temmuz

► Türkiye BM Güvenlik Konseyi'nin Kıbrıs için yaptığı ateşkes çağrısını kabul etti.

25 Temmuz

►Kıbrıs için Cenevre'de Türkiye, İngiltere ve Yunanistan arasında görüşmeler başladı.

26 Temmuz

► Dışişleri Bakanı Turan Güneş, ateşkes görüşmelerinin yapıldığı Cenevre'de, "Ateşkes belli haklarımızı kullanmamamız manasına gelmez" dedi.

30 Temmuz

► Cenevre'de Kıbrıs konusunda taraflar Türk birliklerinin son bulundukları yerde kalması ve görüşmelere 8 Ağustos'ta devam edilmesi konusunda anlaştı.

5 Ağustos

► Gümrük ve Tekel Bakanı Mahmut Türkmenoğlu piyasadaki rakı sıkıntısını tüketimin artışına bağladı.

7 Ağustos

► Ne Çıkarsa Bahtına, oyunuyla turneye çıkan Lale Oraloğlu ve rol arkadaşı  Zerrin Yüce, Doğubeyazıt'tan satın aldıkları kaçak eşyalarla Ağrı 'ya gelirken gözaltına alındı.

8 Ağustos

► Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ın katıldığı Kıbrıs'la ilgili ikinci tur görüşmeler Cenevre'de başladı.

► Tiyatro sanatçısı İsmail Galip Arcan İstanbul'da öldü.

9 Ağustos

► 12 Mart Muhtırası'nı izleyen günlerde yurtdışına çıkan Mihri Belli Türkiye'ye dönerek teslim oldu; genel aftan yararlanan Belli serbest bırakıldı.

► Gravür sanatçısı Aliye Berger İstanbul'da öldü.

11 Ağustos

► Ankara-Gerede arasında iki yolcu otobüsünün çarpışması sonucu 22 kişi öldü, 48 kişi yaralandı.

14 Ağustos

► Cenevre Konferansı görüşmelerinin çıkmaza girmesi üzerine Türkiye Kıbrıs'ta ikinci bir askeri harekat başlattı .

► Edebiyat araştırmacısı ve tarihçisi Nihad Sami Banarlı İstanbul'da öldü.

15 Ağustos

► Türk birlikleri Mağusa'ya girdi.

16 Ağustos

► Türk birlikleri Mağusa, Lefkoşe, Lefke hattının kuzeyinde kalan bölgeyi denetimi altına aldı ve ateş kesildi.

19 Ağustos

► Antalya,  Muğla,  Aydın,  Manisa ve Tekirdağ'da sıkıyönetim kaldırıldı.

21 Ağustos

► 13 Türk gazeteci Kıbrıs 'ta Rumların eline düştü.

22 Ağustos

► Kıbrıs'ta Rumların eline düşen gazetecilerden 11'i serbest bırakıldı;  yaralanan iki gazeteci Adem Yavuz'la, Ergin Konuksever'in hastanede olduğu açıklandı .

24 Ağustos

► Ecevit "Yunanlılar masa başına gelmezlerse biz kendi yönetimimizi kurarız" dedi.

26 Ağustos

► Kıbrıs'ta yaralanan gazeteci Adem Yavuz kaldırıldığı Adana Tıp Fakültesi Numune Hastanesi'nde öldü.

28 Ağustos

► Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı elektrik üretmeye başladı.

30 Ağustos

► Erbakan, "Kıbrıs için CHP ile görüş farkı var, anlaşmazlık yok" dedi.

31 Ağustos

► Demirel CHP'nin ülkeyi vesika ve yokluk devrine sürüklediğini söyledi.

2 Eylül

► Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) bilim ödülleri matematik dalında Cahit Arf ve Orhan İçen'e, fizik dalında Erdal İnönü'ye, tıp dalında Kazım Türker'e verildi.

3 Eylül

► Başbakan Ecevit, MSP ile aralarında uzlaştırılması ve bağdaştırılması güç ayrılıklar olduğunu söyledi.

4 Eylül

► MSP Meclis Grup Başkan Vekil Hasan Aksay, "İstenmiyorsak koalisyonda durmayız;  zorla güz olmaz" dedi.

► Ticaret Bakanlığı margarin sıkıntısını gidermek için dışalım yapma kararı aldı.

7 Eylül

► Şair Celal Sılay İstanbul'da öldü.

9 Eylül

► Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı törenle açıldı.

► 11. Antalya Film Şenliği'nde "Altın Portakal" ödülünü Lütfi Ömer Akad’ın filmi Düğün aldı; Perihan Savaş "en iyi kadın oyuncu", Hakan Balamir de en “iyi erkek oyuncu" seçildi.

10 Eylül

► İstanbul Haliç'te üçüncü köprü hizmete açıldı .

11 Eylül

► Kore'de ölen Türk askerleri için şiddetli çarpışmaların geçtiği Kumyangcangri Yangon'de bir anıt dikildi.

13 Eylül

► İki parti arasındaki anlaşmazlık çözümü için Ecevit ve Erbakan arasında yapılan görüşmede olumlu  bir sonuca varılamadı.

14 Eylül

► Sinema oyuncusu ve yönetmen Yılmaz Güney Adana'nın Yumurta ilçesi yargıcını öldürdü; cinayet Yumurtalık'taki bir gazinoda işlendi.

► Erbakan, Ecevit'in yapacağı İskandinavya gezisini zamansız buldu.

16 Eylül

► Ecevit, hükümet adına İskandinav ülkelerine yapacağı geziyi, MSP'li bakanların buna ilişkin kararnameyi imzalamamaları üzerine iptal etti.

18 Eylül

► Ecevit başbakanlıktan istifa etti.

19 Eylül

► Ecevit hükümet sorununu seçim kararının çözeceğini söyledi.

20 Eylül

► Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Bülent Ecevit'e verdi.

► ABD Senatosu Türkiye'ye askeri yardımı kesti.

► Türk hükümetinin haşhaşı üreticiden çizilmemiş olarak satın alma kararı Birleşmiş Milletler ve ABD’de olumlu karşılandı.

24 Eylül

► Dışişleri Bakanı Turan Güneş New York'ta ABD Dışişleri Bakanı Kissinger ile Kıbrıs konusunu görüştü.

26 Eylül

► Kissinger'in isteğiyle , ABD’nin askeri yardımı kesme kararı ertelendi.

► "Kanatlı Binbaşı" diye anılan milli binici Bedri Böke Ankara’da öldü.

27 Eylül

► Hükümeti kurma girişimlerini sürdüren Ecevit, AP ve Cumhuriyetçi Güven Partisi'nden olumsuz yanıt aldı.

30 Eylül

► Bülent Ecevit'in iade ettiği hükümeti kurma görevi AP Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verildi.

1 Ekim

► Ecevit "Çözüm erken seçim veya azınlık hükümetidir" dedi.

2 Ekim

► Demirel hükümeti kurma görüşmelerinde ilk "evet”i Erbakan’dan aldı.

► Cemal Madanoğlu ve arkadaşlarının yargılandığı davada mahkeme tüm sanıklar için beraat kararı verdi.

3 Ekim

► Demokratik Parti Milletvekili Necdet Evliyagil, "Demirel' le turşu bile kurulamaz" dedi.

4 Ekim

► Demirel hükümeti kurma görevini iade etti.

8 Ekim

► Sivas İlköğretmen Okulu'nda solcu ve sağcı öğrenciler arasında çıkan kavgada 27 kişi yaralandı. 🜹

► Prof. İhsan Doğramacı Uluslararası  Çocuk Doktorları Derneği başkanlığına seçildi.

10 Ekim

► Hükümeti kurmakla yeniden Bülent Ecevit görevlendirildi.

21 Ekim

► Demirel AP 7. Büyük Kongresi'nde yaptığı konuşmada "Kıbrıs harekâtının zayiat bilançosu kamuoyu tarafından tam bilinmiyor" dedi.

23 Ekim

► Demirel yeniden AP genel başkanlığına seçildi.

26 Ekim

► Kurtuluş Savaşı'nda İzmir'e giren ilk birlik olma onuruna erişen 5. Süvari Kolordusu'nun komutanı Fahrettin Altay İstanbul'da öldü.

28 Ekim

► Diyarbakır Tıp ve Fen fakültelerine atanan 21 doçentten ancak 1’i görevi kabul etti.

1 Kasım

► İstanbul'da tüpgaz karaborsaya düştü.

4 Kasım

► Kırklareli, Edirne, Çanakkale, Balıkesir, İzmir ve Hatay'da sıkıyönetim kaldırıldı;  Ankara, İstanbul, Adana ve İçel'de ise 1 ay daha uzatıldı.

7 Kasım

► Bülent Ecevit hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı Korutürk'e iade etti.

8 Kasım

► Ankara'da Hacettepe ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinde solcu ve sağcı öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda 28 kişi yaralandı. 🜹

12 Kasım

► Cumhurbaşkanı Korutürk, Kontenjan Senatörü Prof. Sadi lrmak'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi.

Bayezit Meydanında MTTB'nin
düzenlediği "Yunan'a İhtar"
mitinginde Makarios'un kuklası
önce parçalandı, sonra da ateşe verildi
15 Kasım

15 Kasım

► 187 CHP milletvekili erken seçim için Meclis'e önerge verdi.

16 Kasım

► Sosyolog ve halkbilimci Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu İstanbul'da öldü.

17 Kasım

► Güvenoyu alma olasılığı çok zayıf olan Sadi Irmak hükümeti Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından atanarak göreve başladı.

18 Kasım

► T-11 tipi bir askeri uçağın Balıkesir yakınlarına düşmesi sonucu 2 subay, 3 astsubay öldü.

20 Kasım

► Silopi'de selden 36 kişi boğularak öldü.

► Demirel "Hükümete güvenoyu verenler hükümetin icraatından da sorumlu olurlar" dedi.

24 Kasım

► Irmak hükümetinin Millet Meclisi ve Senato'da okunan programında kısa sürede seçime gitmenin zorunlu olduğu belirtildi.

25 Kasım

► İstanbul Üniversitesi'nde sağcı ve solcu öğrenciler arasında çıkan silahlı çatışma sonucu 10 öğrencinin yaralanması üzerine, Hukuk, Tıp ve İktisat fakülteleri üç gün süreyle kapatıldı. 🜹

26 Kasım

► Devrimci Doğu Kültür Ocakları İstanbul Şubesi Başkanı Hikmet Bozcalı 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

29 Kasım

► Millet Meclisi Sadi Irmak hükümetine güvenoyu vermedi; oylamaya katılan 378 milletvekilinin 358'i ret oyu kullandı; Korutürk, lrmak'tan yeni hükümet kuruluncaya kadar görevini sürdürmesini istedi.

2 Aralık

► Yurtta 1,5 saatlik elektrik kısıtlaması başlatıldı.

4 Aralık

► Ankara 'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi 'nde çıkan çatışmalar sonrasında 143 öğrenci gözaltına alındı. 🜹

7 Aralık

► 5 aylık ayrılıktan sonra Kıbrıs'a dönen Makarios, "Türklerle anlaşmak istiyorum" dedi.

11 Aralık

► ABD hükümeti Kongre kararına uyarak Türkiye'ye yapılan askeri yardımı durdurdu.

13 Aralık

► Yazar ve politikacı Yakup Kadri Karaosmanoğlu Ankara'da öldü .

16 Aralık

► Televizyon haberlerinde gösterilen dünya haritasındaki Kuzey Amerika bölümünün Lenin'e benzediği ihbar edilince savcılık harekete geçti.

► Demirel "226 oy bulunmadan da hükümet kurulur" dedi.

21 Aralık

► "Milliyetçi Cephe" adıyla güç birliğine giden dört parti lideri Demirel, Erbakan, Feyzioğlu ve Türkeş "seçim ittifakı" konusunu görüştü.

22 Aralık

► Ankara' da yaklaşık 2000 toplum polisi çalışma koşullarından ve ücret azlığından yakınarak direnişe geçti.

►Erzurum’da çığ altında kayan 6 kayakçı öldü.

29 Aralık

► Filtreli sigaradan sonra rakı da karaborsaya düştü; üretimi artırmak için yeni kazanlar yapıldı.

30 Aralık

► Ünlü şekerci Ali Muhittin Hacı Bekir İstanbul'da öldü.

1974 Yılında Dünya’da Meydana Gelen Belli Başlı

Gelişmelerin  Dökümü

1 Ocak

İsrail'de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İşçi Partisi kazandı.

23 Ocak

İsrail askerleri, Süveyş Kanalının batısından çekilmeye başladı.

6 Mart

İngiltere'de seçimleri İşçi Partisi kazandı; Harold Wilson başbakan oldu.

25 Nisan

Portekiz'de General Antonio Spinola bir darbe sonucu yönetimi ele geçirdi

6 Mayıs

Batı Almanya Şansölyesi Willy Brandt bürosunda bir Doğu Alman casusunun çalıştığının ortaya çıkması üzerine istifa etti.

11 Mayıs

Çin'de iki bölgede meydana gelen depremde 20.000 kişi öldü.

16 Mayıs

Helmut Schmidt Batı Almanya'nın yeni şansölyesi oldu.

İsrail askerleriyle Maaloot'ta bir okulda 90 İsrailli çocuğu rehin alan Filistinli gerillalar arasındaki çatışma sırasında 16 çocuk öldü, 70'i yaralandı.

19 Mayıs

Fransa cumhurbaşkanlığına Valery Giscard d'Estaing seçildi.

3 Haziran

Yitshak Rabin, İsrail'in yeni başbakanı oldu.

4 Haziran

Uluslararası Hukukçular Komitesi Uganda'da İdi Amin'in iktidarı ele geçirmesinden bu yana 250.000 kişinin öldürüldüğünü belirtti.

20 Haziran

Lübnan'daki Filistin mülteci kamplarına yönelik İsrail hava saldırısında 16 kişi öldü.

1 Temmuz

Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron öldü; yerini karısı İsabel Peron aldı.

19 Temmuz

İspanya’da Franco sağlık sebebiyle yönetimi Kral Juan Carlos'a devretti.

24 Temmuz

Yunanistan'da yedi yıldır süren cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstantin Karamanlis hükümeti kurmak üzere geri döndü.

4 Ağustos

İtalya'da bir trene yapılan neo-faşist saldırıda 12 kişi öldü.

8 Ağustos

Richard Nixon istifa eden ilk ABD başkanı oldu; Nixon adının karıştığı Watergate skandalı dolayısıyla istifa etti.

9 Ağustos

Gerald Ford ABD'nin yeni başkanı olarak yemin etti.

16 Ağustos

Solcu lider Andreas Papandreu 7 yıllık sürgünden sonra Atina'ya geri döndü.

1 Eylül

Nikaragua'da General Somoza devlet başkanlığına atandı.

20 Eylül

Honduras'ta çıkan kasırgada 10.000 kişi hayatını kaybetti.

30 Eylül

Portekiz Devlet Başkanı General Spinola istifa etti.

18 Kasım

Yunanistan'da yapılan seçimi Başbakan Karamanlis kazandı.

25 Kasım

BM Genel Sekreteri U Thant öldü.

29 Kasım

Pakistan'da meydana gelen depremde 4700 kişi öldü.

10 Aralık

Rus yazar A. Soljenitsin 4 yıl önce kazandığı Nobel Ödülü'nü aldı.

Notlar
[1] Güzel İstanbul'un Başına Gelenler
*1973 yılında, Cumhuriyet’in 50. yılını kutlamak için 20 sanatçıya İstanbul’un çeşitli yerlerine konulmak üzere 20 heykel ısmarlandı. Bunlardan biri de Gürdal Duyar’ın yaptığı "Güzel İstanbul" heykeliydi. Heykel 1974’te Karaköy Meydanı’na konuldu. Duyar, eserinde İstanbul’u hafifçe geriye doğru uzanmış, başı arkaya atılmış çıplak bir kadın figürüyle tanımladı. Fakat heykelin macerası yeni başlıyordu. Eser CHP-MSP koalisyonun iş başında olduğu dönemde tartışma konusu haline geldi. Sonunda "müstehcen" bulunduğu iddasıyla bir gece yarısı söküldü ve sonrasında belediye şantiyelerinden birinde ortaya çıktı. Ardından da Yıldız Parkı’nın kıyıda köşede bir yerine dikildi. Halen de parkın gözlerden ırak, kuytu bir alanında. Heykelin üzerinde tanıtıcı bir yazı olmaması da dikkat çekiyor. http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-nin-en-guzel-10-heykeli-10600376  (19.12.2008 haberin tarihi)

Çitle kapatılmış Güzel İstanbul heykeli

*İstanbul Büyükşehir Belediyesi, heykeltıraş Gürdal Duyar’ın yaptığı “Güzel İstanbul” heykelini müstehcen bularak fidanlardan oluşan çitle kapattı. Posta’nın haberine göre, İBB heykelin çevresini “Heykelin yanında çocuk parkı var. Aileler müstehcen diye heykeli şikayet etti” gerekçesiyle kapattı. Sosyal medyadaki tepkiler üzerine heykeli etrafındaki fidanlar kaldırıldı.
http://sendika63.org/2017/10/ibb-mustehcen-buldugu-guzel-istanbul-heykelinin-etrafini-citle-kapatti-453539/  (29 Ekim 2017 Haberin Tarihi)





[2] Afla ilgili gelişmeler için kısa özete bkz.  https://www.trtarsiv.com/izle/82157/1974-genel-af-yasasi-nin-detaylari


[3] İsmail Cem'le yapılan söyleşi için bkz. 

ARŞİV ODASI: İsmail Cem, 1974 - BBC TÜRKÇE

https://www.youtube.com/watch?v=uOaumh6p2nM&feature=youtu.be

Haluk Şahin ile İsmail Cem ve TRT Yılları Üzerine

http://benimrehberim.blogspot.com/2013/02/haluk-sahin-ile-ismail-cem-ve-trt-yllar.html

Diğerlerine de bkz. 
1980 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1980-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1979 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1979-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1978 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1978-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1977 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1977-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1976 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1976-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1975 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1975-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

Kaynak: Cumhuriyet'in 75 Yılı, 1954-78, 2. cilt, YKY, 1999/2, s.694-98

Kronolojinin jpg Görüntüsü