1980 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹

🜹 işareti; silahlı saldırıları, baskınları, ölümleri, şiddet olaylarını, çatışmaları, katliamları ve bunlarla bağlantılı her türlü durumu gösterir.
►  Ekonomik Kriz: Zamları, enflasyonu vb. durumları gösterir.
►  Uluslararası  ilişkileri gösterir.  
►  İşçi hareketlerini, grevleri, sendikaları, direniş ve çatışmalarla ilgili durumları gösterir.
►  Hükumet krizlerini veya hükumetle bağlantılı  tüm gelişmeleri gösterir.

-Dünya Kronolojisi Türkiye'den sonra başlıyor. 

1980 Yılında Türkiye’de Meydana Gelen Gelişmelerin

Ayrıntılı Dökümü

1 Ocak
► Edebiyat tarihçisi, eğitimci, çevirmen ve yazar Mustafa Nihat Özön öldü.

2  Ocak
► Ordu hükümete uyarı mektubu verdi.
► İsrail Hava Yolları'nın Yeşilköy müdürü silahlı saldırı sonucu öldürüldü. 🜹
► İstanbul, Elazığ, Adana ve Tarsus'taki çatışmalarda 7 kişi öldürüldü. 🜹
► Yaptığı bombanın patlaması sonucu Denizli MİSK Bölge Başkanının elleri koptu. 🜹



3 Ocak
► İstanbul'da SSCB Konsolosluğu önündeki gösteride jandarmalarla göstericiler arasında çatışma çıktı; 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı. 🜹

4 Ocak
► İstanbul ve İzmir'deki çatışmalarda 5 kişi öldürüldü. 🜹
► Ankara'ya gelen OECD Genel Sekreteri Van Lennep, Türkiye'ye yeni yardımı düşünmediklerini
söyledi.



5 Ocak
► Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören TCK değişiklik tasarısını
Başbakanlığa sundu.
► Adana Paktaş'ta işçiler çatıştı; 1 kişi öldü, 4 kişi yaralandı. 🜹
► TEP Genel Başkanı Mihri Belli silah taşıdığı gerekçesiyle gözaltına alındı. (Bir gün sonra 
tutuklandı.)

6 Ocak
► Adam öldürmekten hükümlü 3 ülkücü mahkum Yozgat Cezaevi'nden kaçtı. 🜹
► Türk-ABD savunma görüşmeleri Ankara'da başladı.

7 Ocak
► Yargıtay TCK'da yapılmak istenen değişikliklere karşı çıktı.
► Samsun Bafra'da kurşunlanan bir otodaki 2 öğretmen öldü. 🜹
► İzmit Cezaevi'nden 2 sağ eylemci kaçtı. 🜹

8 Ocak
► Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların% 8o'inde üretim durdu.
► Cumhurbaşkanı Korutürk, emekli olduktan sonra AP'ye geçen Emin Alpkaya'nın MİT'in başına getirilmesini onaylamadı.
► Siverek Cezaevi'nden 5 sol görüşlü tutuklu kaçtı. 🜹

9 Ocak
► ABD üslerinin geçici statüsü 45 gün uzatıldı.

► Tunceli Öğretmen Lisesi bakanlıkça kapatıldı.

10  Ocak

► Türk-ABD Savunma İşbirliği Anlaşması Ankara'da imzalandı.

► Gaziantep ve Adana'da 4 kişi öldürüldü, Antakya'daki çatışmada bir polis öldü. 🜹

11  Ocak

► Türkiye AET'ye tam üyelik başvurusunun ön hazırlıklarını tamamladı.

► İstanbul, Gaziantep ve Siverek'te 7 kişi öldürüldü. 🜹

► İskenderun'da bir karakola yapılan bombalı saldırıda 3 polis öldü. 🜹

12  Ocak

► Başbakan Demirel ile CHP lideri Ecevit 3 saat baş başa görüştü.

► Fueloil yokluğundan 35 çimento fabrikasından 29'unda üretim durdu.

13 Ocak

► Denizcilik Bankası'na ait Ragıp Gümüşpala şilebi Lübnan açıklarında silahlı saldırıya uğradı.

► Samsun'da silahla taranan bir kahvehanede 2 kişi öldü. 🜹

17 Ocak

► Dernekler yasasında değişiklik öngören tasarı Meclis'te kabul edildi.

► 18 şeker fabrikasından 13'ünde yakıt yokluğundan üretim durdu.

22  Ocak

► İzmir Tariş'teki işçi-polis çatışmasında 50 kişi yaralandı, 600 işçi gözaltına alındı. İşçiler 

direnişe başladı. 🜹

► İstanbul'da 11 banka bombalandı. 🜹

23 Ocak

► Ege Üniversitesi'ndeki çatışmada 83 kişi yaralandı. 🜹

24 Ocak

► Ekonomik önlemler paketi açıklandı; TL% 48,9 oranında devalüe edildi.

25 Ocak

► Petrol, kömür, demir, çimento ve zamlar yapıldı.

► Başbakan Demirel'in azınlık hükümetinin göreve başladığı 12 Kasım 1979'dan 24 Ocak 1980'e kadarki 73 günde politik nedenlerle 497 kişinin öldürüldüğü, 779 kişinin yaralandığı ve 72 soygun olayı yaşandığı açıklandı.

27  Ocak

► Gübreye cumhuriyet tarihinin en büyük zammı yapıldı ve fiyatlar% 500 ile% 750 arası artırıldı.

► Beyoğlu'ndaki tarihi Markiz Pastanesi kapandı.

28 Ocak

► Amasya Suluova'da taranan karakoldaki bir başkomiser öldü; ilçede gece sokağa çıkma yasağı kondu. 🜹

29 Ocak

► Defter ve kitap kağıdı fiyatlarına % 400 zam yapıldı.

30 Ocak

► PTT hizmetlerine% 100-280 arası, Sümerbank ürünlerine ise% 100 zam yapıldı. Taşıma ücretleri de artırıldı.

31 Ocak

► Yabancı 100 firmanın Türkiye'ye verdikleri kredilerinin geri ödenmesini istedikleri bildirildi.

► Tariş'te direniş bitti.

1  Şubat

► İstanbul'da zamlara tepki gösteren halk bilet almadan vapura bindi.

2 Şubat

► DİSK genel grev ve kitle eylemleri kararı aldı.

3 Şubat

► İstanbul'da dur ihtarına uymayan Fransız turist öldürüldü. 🜹

4 Şubat

► Bayındırlık Bakanlığı sağ görüşlülerce basıldı. 🜹

6 Şubat

► Türkiye'nin İsviçre Büyükelçisi Doğan Türkmen, Bern'de uğradığı suikast girişiminden hafif yaralı olarak kurtuldu.

8 Şubat

► Tariş işçileri işletmenin bazı bölümlerini işgal etti.

9 Şubat

► Barolar Birliği başkanlığına Atilla Sav seçildi.

► İnsülin stokları tamamen tükendi.

10  Şubat

► Tariş'teki çatışmada 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı. 🜹

11 Şubat

► Tariş olayları nedeniyle İzmir ve Ankara'da gösteriler yapıldı, İzmir AP binası bombalandı. 🜹

14 Şubat

► Tariş boşaltıldı, 1500 kişi gözaltına alındı. 🜹

► Pahalılığı protesto için özellikle İstanbul ve Tunceli'de yaygın dükkan kapatma eylemleri 

yapıldı. 🜹

► Genelkurmay Başkanı Kenan Evren "Kan akıtmayı göze alsak olayları bir ayda hallederiz" dedi.

16 Şubat

► İzmir Gültepe'deki çatışmada 3 öldü. 🜹

17 Şubat

► THY işyerlerinde grev başladı. 

18 Şubat

► İstanbul'da sıkıyönetim Politika, gazetesinin yayımını durdurdu.

19 Şubat

► MGK 19 ildeki sıkıyönetimin Sivas dışında 2 ay daha uzatılmasını İzmir ile Hatay'da da sıkıyönetim 

ilan edilmesini önerdi, bakanlar kurulu kabul etti. (Bir gün sonra mecliste de kabul edildi.)

21  Şubat

► Tekel'de ve tekstil dalında grev başladı.

22  Şubat

► Ege hava sahası Türkiye'nin girişimiyle uluslararası trafiğe açıldı.

► Pol-Der'le ilgili kapatma kararını iptal eden Danıştay idarenin dernek kapatma ve yasaklama kararı 

veremeyeceğini bildirdi.

26 Şubat

► Adana'da 2 jandarma eri öldürüldü. 🜹

28 Şubat

► Döviz karşılığı askerlik yasa tasarısı mecliste kabul edildi.

3 Mart

► Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen İstanbul'da öldü.

5 Mart

► İstanbul Eminönü'nde banka soyanlar 2 eri öldürdü. 🜹

7 Mart

► Malatya Tek Gıda-İş başkanı öldürüldü. 🜹

8 Mart

► Geçen şubat ayındaki fiyat artışlarının cumhuriyet tarihinin en yükseği olduğu açıklandı.

► Felsefeci Nusret Hızır İstanbul'da öldü.

10  Mart

► İstanbul Mecidiyeköy'de bir pasaj kurşunlandı; 5 kişi hemen, bir kişi ise sonraki gün öldü. 🜹

11 Mart

► Gazeteci Mehmet Zekeriya Sertel Paris'te öldü.

12  Mart

► Urfa'da 6 kişi kurşuna dizilerek öldürüldü. 🜹

14 Mart

► Bir Amerikan askeri nakliye uçağı İncirlik yakınlarında düştü, 18 kişi öldü

15 Mart

► 33 hükümlü ve tutuklu tünel kazarak Van Cezaevi'nden kaçtı. (Kaçaklardan 16'sı bir gün sonra yakalandı.) 🜹

17 Mart

► Cumhurbaşkanlığı seçimi için AP,­ CHP temsilcileri ilk kez görüştü.

18  Mart

► Urfa'da Bucak aşireti ile Apocular çatıştı, 4 kişi öldü. 🜹

19  Mart

► Ankara'da bir inzibat erini öldürmek suçundan yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı. 🜹

20  Mart

► Diyarbakır'da bir üsteğmen öldürüldü. 🜹

► Uyuşmazlık Mahkemesi ideolojik nedenli suçların sıkıyönetim kapsamına girdiği kararını verdi.

25 Mart

► Cumhurbaşkanı seçimi için mecliste turlara başlandı.

26 Mart

► OECD ülkelerinin Türkiye'ye yardımı erteledikleri bildirildi.

28 Mart

► Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde sel nedeniyle meydana gelen toprak kayması 

sonucu 60 kişi öldü.

29  Mart

► Seyhan Nehri taştı, Adana'yı sel bastı.

30 Mart

► Heyelan ve selden İç Anadolu ve güney illerinde 16 kişi daha öldü.

31 Mart

► Van Cezaevi'nden 58 tutuklu kaçtı, 13'ü yakalandı. 🜹

1  Nisan

► May Yayınları sahibi Mehmet Ali Yalçın yayıncıların kağıt sorunuyla ilgili olarak Ankara'da 

Sanayi ve Teknoloji bakanıyla görüşürken geçirdiği kalp krizi sonucu öldü.

4  Nisan

► Ortadoğu gazetesi yazarı  İsmail Gerçeköz İstanbul'da öldürüldü. 🜹

► Görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Korutürk veda mesajı yayımladı ve Çankaya Köşkü'nden

ayrıldı.

5  Nisan

► Eskişehir'de DİSK'e bağlı sendikalar ve bazı demokratik kitle örgütlerinin düzenlediği miting 

olaylı geçti. 🜹

► Ankara'dan mitinge gelenlere ateş açılması sonucu 3 kişi öldü. Daha sonra kentin farklı semtlerinde düzenlenen silahlı saldırılarda 2 öğrenci kurşunlanarak öldürüldü. 🜹

7  Nisan

► Tiyatro sanatçısı Mehmet Karaca İstanbul'da öldü.

8  Nisan

► Niksar cumhuriyet savcısı öldürüldü. 🜹

10 Nisan

► ABD, İran'a karşı Türkiye'den resmen destek istedi.

11  Nisan

► Yazar Ümit Kaftancıoğlu İstanbul'da öldürüldü. 🜹

12  Nisan

► Ses sanatçısı Rüçhan Çamay ile film yıldızı Leyla Sayar kaçırıldı. (Bir gün sonra güvenlik 

kuvvetlerince kurtarıldılar.)

13  Nisan

► İran Türkiye'ye 400 bin ton ek petrol vermeyi kabul etti.

14  Nisan

► Silah taciri Adnan Kaşıkçı Başbakan Demirel'le Ankara'da görüştü.

15  Nisan

► OECD'nin Türkiye'ye 1,16 milyar dolar mali yardım vermeyi kararlaştırdığı bildirildi.

16  Nisan

► İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'nde 400 mahkumun 18 gardiyanı rehin alarak başlattığı isyan 

bastırıldı. 🜹

17  Nisan

► Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Vecdi Türel uğradığı silahlı saldırıda yaralandı.

18  Nisan

► Sanat tarihçisi, deneme yazarı Ord. Prof. Suut Kemal Yetkin Ankara'da öldü.

► İstanbul'daki çatışmada biri polis 3 kişi öldürüldü. 🜹

►Ağrı da sıkıyönetim kapsamına alındı ve Erzincan hariç 19 ilde sıkıyönetimin 2 ay daha uzatılması 

kararlaştırıldı.

►Türkiye bağımsız Zimbabwe'yi tanıdı.

19  Nisan

►Türkiye'de tartışmalara neden olan ve Ajda Pekkan'ın seslendirdiği "Petr'Oil" şarkısı Eurovision 

yarışmasında 15. oldu.

►Marsilya'daki Türkiye Başkonsolosluğu bahçesinde patlamaya hazır bir roket bulundu.

21  Nisan

►Sağmalcılar Cezaevi'ndeki 23 tutuklu cezaevi aracından kaçtı. 🜹

22  Nisan

►Tarsus'taki çatışmada 8 kişi öldü. 🜹

24  Nisan

►İstanbul, İzmir, Ağrı, Erzurum ve Kars'ta 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı.

28  Nisan

►Abdi İpekçi'nin katil zanlısı M. Ali Ağca İstanbul'daki yargılamada gıyabında idama mahkum oldu. 🜹

►DİSK, üyelerine 1 Mayıs yasağını protesto için 30 Nisan günü çalışmama çağrısı yaptı.

►Sıkıyönetim Ruhi Su'nun Ankara konserlerini yasakladı.

29  Nisan

►1 Mayıs kutlamalarının yasaklandığı il sayısı 30 'a yükseldi.

30  Nisan

►DİSK'in eylemleri İstanbul ve Ankara'da yaşamı etkilerken, genel başkan Abdullah Baştürk gözaltına  alındı, DİSK merkezi polislerce arandı. 🜹

1  Mayıs

►1 Mayıs nedeniyle 18 ilde yürüyüş ve gösteriler yapıldı.

2 Mayıs

►Askeri Yargıtay TCK'nın 141. ve 142. maddelerinden açılan davalara sıkıyönetim mahkemelerinin 

bakmasını yasaya aykırı buldu.

3  Mayıs

►İzmit'te banliyö treniyle mototren çarpıştı, 16 kişi öldü.

4 Mayıs

►Demokratik Parti (DP) kongresinde partinin feshi kararı alındı.

►Kanserle Mücadele Derneği kurucularından Prof. Bedii Gorbon kanserden öldü.

5  Mayıs

►Çaya% 67 ile% 300 oranında zam yapıldı.

7 Mayıs

►CHP Kayseri il başkanı öldürüldü. 🜹

8 Mayıs

►Anayasa Mahkemesi Türkiye Emekçi Partisi'ni (TEP) kapattı. 🜹

►Ses sanatçısı Mine Sun İstanbul'da bıçaklandı.

9  Mayıs

►Genel Başkan Baştürk ve diğer DİSK yöneticileri serbest bırakıldı.

►THY grevi bitti.

11  Mayıs

►CHP'li eski İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş, son yılların terör bilançosunu açıkladı: 1978'de 

831 ölü, 1979'un 12 Kasım'ına kadar 1013 ölü ve 12 Kasım 1979'dan 30 Nisan 1980'e kadar 1361 ölü.

12  Mayıs

►THY uçak biletlerine% 100 oranında zam yapıldı.

13  Mayıs

►Genelkurmay Başkanı Evren "Cumhurbaşkanı seçimi artık sonuçlandırılmalı" dedi.

14  Mayıs

►Din işleriyle görevli AP'li Devlet Bakanı Muhammet Kelleci bir kadınla ilişkisine dair haberler 

üzerine bakanlıktan istifa etti.

15  Mayıs

►Muhsin Batur cumhurbaşkanlığı adaylığından çekildi.

17  Mayıs

►Türk futbolunun ünlü simalarından GS'li Gündüz Kılıç ("Baba Gündüz") İstanbul'da öldü.

19  Mayıs

►Ressam Muammer Bakır öldü.

20  Mayıs

►İstanbul'da Tuzla Piyade Okulu Komutanı Sabri Demirbağ saldırıda yaralandı. Uşak'ta CHP il 

sekreteri öldürüldü. 🜹

22  Mayıs

►Türkiye, ABD'nin çağrısına uyarak Moskova Olimpiyatları'na katılmama kararı aldı.

26  Mayıs

►MGK toplantısı sonrası yayımlanan bildiride "Her türlü etkin tedbir alınacaktır" denildi.

27  Mayıs

►MHP Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak Ankara'da öldürüldü. 🜹

28  Mayıs

►Gün Sazak'ın öldürülmesini protesto eden MHP'liler birçok kentte sol görüşlülerin ev ve 

işyerlerini tahrip etti. 🜹

29 Mayıs

►Çorum'da sol görüşlülere ait dükkanlar tahrip edildi, Milönü mahallesinde silahlı çatışma çıktı. 

Günlerce süren olaylarda 2'si polis 4 kişi öldü. 🜹

1  Haziran

►Hakkari'de ot biçmek için sınırı geçen köylülere Irak helikopterleri ateş açtı, 10 köylü öldü.

►Batman'da TPAO'ya ait gaz tankı patladı, çıkan yangında 2 kişi öldü. ?

2  Haziran

►Osmanlı'dan bu yana devam eden buğday ve ekmek fiyatları üzerindeki devlet kontrolü kaldırıldı.

►İstanbul Davutpaşa'daki askeri cezaevinde 350 sol görüşlü tutuk açlık grevine başladı. 🜹

3  Haziran

►Hükümet sosyalist ülkelerle ticaretin azaltılması kararını aldı.

4  Haziran

►Faiz oranları IMF isteği doğrultusunda serbest bırakıldı.

►TİP Üsküdar ilçe sekreteri öldürüldü. 🜹

5  Haziran

►Yeniden adaylığını koyan Muhsin Batur cumhurbaşkanlığı seçiminin 75. gününde 303 oy aldı.

►Yahya Demirel hayali mobilya olayıyla ilgili olarak gıyabında 4 v hapse mahkum edildi.

6  Haziran

►MSP hükümete destek için bir ay süre daha tanıdıklarını açıkladı.

►Muhsin Batur adaylıktan çekildi.

►Demirel'in azınlık hükümetinin kurulduğu Kasım 1979'dan sonra ay içinde 1553 kişinin öldürüldüğü 1918 kişinin yaralandığı bildirildi. 🜹

►Ressam Hamit Görele İstanbul'da öldü.

7  Haziran

►Kayseri'de 2 tren çarpıştı, 16 kişi öldü.

8  Haziran

►Toplanan CHP Küçük Kurultayı'nda Ecevit başbakanı partisiz olan CHP-AP-MSP koalisyonu önerdi.

9  Haziran

►Altı ay içinde sekizinci kez devalüasyon yapılarak Türk lirası değeri% 5,5-8,8 arasında düşürüldü.

►203 işyerinde 48 bin işçinin grevde olduğu açıklandı.

10  Haziran

►İçki ve sigaraya yine zam yapıldı.

12  Haziran

►İzmir İnciraltı öğrenci yurduna baskın yapan polisin ateşi sonucu 5 öğrenci öldü. 🜹

►CHP hükümete gensoru vermeyi kararlaştırdı.

13  Haziran

►Petrol ürünlerine zam yapıldı.

14  Haziran

►İstanbul Pendik'teki bir otel yangınında 3'ü yabancı 9 kişi öldü.

15  Haziran

►İstanbul Kartal'da bir korsan gösteriye müdahale eden askeri time ateş açılması sonucu 1 asteğmen ile 1 er öldü. 🜹

16  Haziran

►CHP gensoru önergesini meclise iletti.

17  Haziran

► CHP Nevşehir İl Başkanı ve eski milletvekili Zeki Tekiner öldürüldü. 🜹

18  Haziran

► Nevşehir il başkanının cenazesine katılan, içinde Ecevit'in de bulunduğu CHP heyetine silahlı ve 

taşlı saldırıda bulunuldu, 5 kişi yaralandı. 🜹

► Siverek'in CHP'li belediye başkanı evinde öldürüldü. 🜹

► Sosyalist ülkelerle ticarete kısıtlama getirildikten sonra pamuk ihracatının tümüyle durduğu 

açıklandı.

► Mecliste sıkıyönetimin 20 ilde 2 ay daha uzatılması kabul edildi.

20  Haziran

► Türkiye'de artan işkence iddialarının Alman parlamentosunda tartışıldığı ve Türkiye'ye yardımın 

durdurulmasının istendiği bildirildi.

21  Haziran

► Şair, tiyatro yazarı ve gazeteci Ahmet Muhip Dıranas kalp yetmezliğinden Ankara'da öldü.

► Eski Dışişleri Bakanı Feridun Cemal Erkin İstanbul'da öldü.

22  Haziran

► İstanbul Belediye Başkan Yardımcısı ve CHP Beyoğlu İlçe Başkanı Bülent Demir öldürüldü. 🜹

24  Haziran

► Hükümet hakkındaki gensoru önergesi meclis gündemine alındı.

► İstanbul Gaziosmanpaşa MHP İlçe Başkanı A. Rıza Altınok, eşi ve kızıyla birlikte öldürüldü. 🜹

25  Haziran

► NATO Bakanlar Konseyi'nin ilkbahar toplantısı Ankara'da başladı.

► Kırşehir'de sağ görüşlülerin solculara ait işyerlerini tahrip etmesiyle başlayan ve iki gün 

süren olaylarda 1 kişi öldü; kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 🜹

27  Haziran

►Adana Cezaevi'nden bir grup tutuklunun tünelden toplu firarı esnasında güvenlik kuvvetleri 

firarilere ateşle müdahale etti, 4 tutuklu öldü.

30  Haziran

► DİSK genel başkanlığına yeniden Abdullah Baştürk seçildi.

► Sivas'ta bir mahalle halkının karakolu basmak istemesi üzerine çıkan çatışmada bir genç öldü, 

kentte sokağa çıkma yasağı kondu. 🜹

2 Temmuz

► Demirel'in azınlık hükümeti güvenoyu tazeledi.

► Çorum'daki olaylarda 4 kişi öldü. 🜹

► Fatsa'nın Çamaş bucağındaki çatışmada 1'i assubay, 4 kişi öldü. 🜹

► Sivas'ta karakol tarandı, 1 bekçi öldü. 🜹

► Fecr-i Ati şairlerinden Mehmet Behçet Yazar İstanbul'da öldü.

3 Temmuz

► Çorum'da 3 kişi daha öldürülmüş bulundu. 🜹

► Ordu Aybastı'daki çatışmada 1 kişi öldü. 🜹

► Anayasa Mahkemesi TCK'nın 163. maddesine ilişkin iptal istemini reddetti.

4 Temmuz

► Olayların büyüdüğü Çorum'da 5 kişi öldürüldü, kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 🜹

5  Temmuz

► Çorum'da olaylar sürerken ölü sayısının 20'ye yükseldiği ve kentten göçün başladığı bildirildi. 🜹

► TBMM cumhurbaşkanı seçemeden tatile girdi.

7  Temmuz

► İstanbul'daki çatışmalarda 1'i komiser 9 kişi öldü. 🜹

8 Temmuz

► Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile kuvvet komutanları Çorum'a gitti.

9  Temmuz

► Demokrat gazetesinin Ankara'ya sokulması sıkıyönetimce yasaklandı.

10 Temmuz

► Fatsa'nın askeri birliklerce sarıldığı bildirildi. 🜹

11  Temmuz

► Fatsa'da "nokta operasyonu" yapıldı, belediye başkanı da dahil 300 kişi gözaltına alındı. 🜹

► Zile sulh ceza yargıcı öldürüldü. 🜹

13 Temmuz

► Helikopterle Ağrı'ya gelen 2 İranlı general sığınma hakkı istedi.

14 Temmuz

► İstanbul Kartal'da bir hava assubayı öldürüldü. 🜹

15  Temmuz

► CHP İstanbul Milletvekili Abdurrahman Köksaloğlu öldürüldü. 🜹

► MGK olağanüstü hal ve DGM yasalarının çıkarılmasını istedi.

17 Temmuz

► Ankara'da MİT mensubu Ebumüslüm Kocaay öldürüldü. 🜹

18 Temmuz

► Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez tutuklandı.

19  Temmuz

► 12 Mart döneminin başbakanı Nihat Erim İstanbul'da öldürüldü. 🜹

20  Temmuz

► Kenan Evren "Hainlerin cezası yakında verilecek" dedi.

21  Temmuz

► Mustafa Gülcigül içişleri bakanlığından istifa etti.

22  Temmuz

► Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler İstanbul'da öldürüldü. 🜹

23 Temmuz

► Kemal Türkler'in öldürülmesini protesto eden DİSK'li işçiler tüm yurtta üretimi durdurdu. 🜹

24 Temmuz

► Cumhurbaşkanı vekili Çağlayangil'in daveti üzerine Ecevit ile Demirel Çankaya'da görüştü.

27  Temmuz

► Balgat katliamı nedeniyle haklarında idam kararı verilen Mustafa Pehlivanoğlu ile İsa Armağan 

Mamak'taki askeri cezaevinden firar etti. 🜹

29 Temmuz

► MSP, Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen hakkında gensoru önergesi verdi.

30 Temmuz

► Eski MİT mensubu Sabri Sarıel İstanbul'da öldürüldü. 🜹

31  Temmuz

► Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen ile kızı Neslihan Atina'daki silahlı 

saldırı sonucu öldürüldü; ataşenin eşi Sevil Özmen ağır yaralandı.

1  Ağustos

► 10 ilde 24 kişi öldürüldü. 🜹

4 Ağustos

► Çeşitli illerde 19 kişi öldürüldü. 🜹

► Adana Cezaevi'nden 22 sol tutuklunun kaçtığı belirlendi. 🜹

► İçişleri bakanlığına Orhan Eren getirildi.

5  Ağustos

► Fransa'da Türkiye'nin Lyon Konsolosluğunu basan silahlı kişiler 4 kişiyi yaraladı.

8 Ağustos

► Kahramanmaraş katliamı davası Adana'da sonuçlandı; 22 sanık ölüm cezasına çarptırıldı. 🜹

► Sağlık personeli özlük hakları için yurt çapında 1 günlüğüne iş bıraktı.

15 Ağustos

► MSP erken seçim önergesi verdi, CHP yönetimi erken seçime karşı olduklarını açıkladı.

17  Ağustos

► İstanbul'da boğularak öldürülmüş 2 gencin cesedi çuval içinde bulundu. 🜹

18 Ağustos

► Mamak'tan kaçan idam hükümlüsü Mustafa Pehlivanoğlu Kütahya'da yakalandı. 🜹

► Sıkıyönetim 20 ilde 2 ay daha uzatıldı.

19  Ağustos

► FKÖ Temsilcisi Abu Firas'a Ankara'da İsrail ajanlarınca suikast girişiminde bulunulduğu öne 

sürüldü.

22 Ağustos

► Köy YSE-İş genel başkanı Ankara'da öldürüldü. 🜹

23 Ağustos

► İstanbul'da 1-20 Ağustos tarihleri arasında 301 kişinin gözaltına alındığı açıklandı.

25  Ağustos

► İstanbul Tarabya'da karakol bombalandı, 1 polis öldü. 🜹

28 Ağustos

► Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi MHP hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusu yaptı.

► MSP'nin Dışişleri Bakanı Erkmen hakkındaki gensorusu meclis gündemine alındı.

► İsrail'in Kudüs'ü başkent yapmasını protesto eden Türkiye buradaki başkonsolosluğunu kapatma 

kararı aldı.

29 Ağustos

► Genelkurmay Başkanı Evren sıkıyönetimin kaldırılmasını istedi. (!)

1  Eylül

► Çeşitli kentlerde aralarında CHP Zile ilçe başkanının da bulunduğu 19 kişi öldürüldü. 🜹

2  Eylül

► Çeşitli kentlerde 23 kişi öldürüldü. 🜹

4  Eylül

► Konya Cezaevi'ni basan silahlı kişiler 7 sağ görüşlü tutukluyu kaçırdı. 🜹

5  Eylül

► Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen meclisteki oylamada güvensizlik oylarıyla düşürüldü.

6 Eylül

► Petrol-İş sendikasının kongresinde konuşan Ecevit işçilere "Tribünlerden sahaya ininiz" dedi.

► MSP'nin Konya'daki "Kudüs Mitingi"nde yeşil bayrak açıldı, şeriat isteminin dile getirildiği 

sloganlar atıldı.

► Adana'da Sabancı işletmelerindeki 8 bin işçi direnişe başladı.

8 Eylül

► Cumhuriyet Başsavcılığı Konya mitingi nedeniyle MSP hakkında soruşturma başlattı.

► CHP'nin 32 sol kanat parlamenteri genel merkezi sağcılıkla suçlayan bir muhtıra yayımladı.

9 Eylül

► Ankara metrosunun temeli törenle atıldı.

11  Eylül

► İstanbul'un çeşitli semtlerine 100'e yakın bombalı pankart asıldı. 🜹

► Trakya'daki NATO manevralarını protesto eden Dev-Sol imzalı pankartların imhası sırasında biri 

ağır, 5 polis yaralandı. 🜹

12  Eylül

► Ordu ülke yönetimine el koydu. Parlamento feshedildi, dokunulmazlıklar kaldırıldı, siyasal 

faaliyetler durduruldu, tüm yurtta sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı dildi.

► Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Kenan Evren darbenin hedefleriyle ilgili olarak bir 

basın toplantısı düzenledi.

13  Eylül

► MGK Başkanı Evren devlet başkanlığını üstlendi.

► Demirel ile Ecevit Gelibolu'daki Hamzakoy askeri tesislerinde, Erbakan İzmir Uzunada'da "güvence"  altına alındı, evinde bulunmayan Türkeş'e teslim ol çağrısı yapıldı.

► Almanya Türkiye'ye ekonomik ve askeri yardımı sürdüreceğini açıkladı.

14  Eylül

► Türkeş teslim oldu ve İzmir Uzunada'ya gönderildi.

► Ücretlere% 70 zam kararı verilerek tüm grevler durduruldu.

► DİSK ve MİSK yöneticilerinin teslim olmaları istendi.

► Adana'da iki grup arasındaki çatışmaya müdahale eden bir yüzbaşı öldürüldü.🜹

15  Eylül

► DİSK, MİSK ve Hak-İş'in bankalardaki paraları bloke edildi.

► DİSK ve MİSK yöneticileriyle işyeri temsicileri teslim olmaya başladı.

► Belediye başkanları görevden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı.

► Grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı.

17  Eylül

► Gözaltı süresi 15 günden 30 güne çıkarıldı.

18 Eylül

► Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ant içti.

► 50 parlamenter gözetim altına alındı.

19  Eylül

► Adana'da bir yüzbaşıyı öldürmek suçundan yargılanan Serdar Soyergin sıkıyönetim mahkemesindeki tek duruşmada idama mahkum oldu.

► Avrupa Parlamentosu Türkiye-AET ilişkilerinin askıya alınması önerisini reddetti.

► 17 eski parlamenter daha gözetim altına alındı.

20  Eylül

► Başbakanlığa emekli Amiral Bülend Ulusu atandı.

► Aranan DİSK Genel Sekreteri Fehmi Işıklar yakalandı.

21  Eylül

► Bülent Ulusu kabinesini açıkladı.

► Orgeneral Haydar Saltık devlet başkanı genel sekreteri oldu.

22  Eylül

► Irak-İran savaşı nedeniyle THY'nin Ortadoğu seferleri iptal edildi.

26  Eylül

► Türkiye'nin Fransa Büyükelçiliği Basın Danışmanı Selçuk Bakkalbaşı Paris'te uğradığı silahlı saldırıda

yaralandı.

► Ellerindeki silah ve patlayıcı maddeleri 15 gün içinde teslim edenlerin affedileceği açıklandı.

27  Eylül

► Yeni hükümet programı MGK'ya sunuldu.

30  Eylül

► MGK hükümet programını kabul etti.

2  Ekim

► DİSK avukatlarından Ahmet Veziroğlu'nun Bursa Emniyet binası penceresinden atlayarak intihar ettiği  ileri sürüldü. 🜹

3 Ekim

► Nihat Erim'i öldürenlerin yakalandığı açıklandı. 🜹

4  Ekim

► 19 ilde 12 Eylül ile 4 Ekim tarihler arasında 2379 kişinin yakalandığı bildirildi. 🜹

6  Ekim

► MGK sağ görüşlü Mustafa Pehlivanoğlu ve firari İsa Armağan ile sol görüşlü Necdet Adalı ve firari Kemal Elgin hakkındaki idam kararlarını onayladı. 🜹

► Türkiye'nin Los Angeles başkonsolosunun evine yangın bombası atıldı.

7  Ekim

► Necdet Adalı ile Mustafa Pehlivanoğlu Ankara Merkez Cezaevi'nde idam edildi. 🜹

9  Ekim

► Uzunada'dan Ankara'ya getirilen Erbakan ve Türkeş'in askeri savcılar, ifadesi alındı.

10  Ekim

► Demirel ve Ecevit Ankara'ya getirildi.

► Demir-çelik ve Sümerbank ürünlerine zam yapıldı.

► Kemal Türkler'i öldürmekten aranan 3 kişinin İstanbul'da, Bedrettin Cömert'in katil zanlısının ise Almanya'da yakalandığı açıklandı. 🜹

11  Ekim

► Gözaltındaki eski parlamenterlerle sendika yöneticilerinin bir kısmı serbest bırakılırken, MHP lideri Türk ile 28 MHP'li eski parlamenter ve yönetici Ankara'da tutuklandı. 🜹

► İstanbul'da yeraltı dünyasının ünlüleri oldukları söylenen kişiler gözaltına alındı. 🜹

► Çimento fiyatlarına% 25 zam yapı

► Ali Özgentürk'ün Hazal adlı filmi Almanya'da düzenlenen 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül aldı.

12  Ekim

► 11. genel nüfus sayımı yapıldı.

► Liranın değeri dolar karşısında % 3,37 düşürüldü.

13  Ekim

► Münih-İstanbul-Ankara seferindek "Diyarbakır" isimli THY uçağı Ankara  semalarında silahlı kişilerce kaçırılar Diyarbakır'a indirildi; hava korsanlar burada kadın ve  çocukları serbest bıraktı ve yetkililerle pazarlığa girişti. 

14  Ekim

► "Diyarbakır" uçağına güvenlik kuvvetleri operasyon düzenledi; şeriatçı oldukları bildirilen 4 hava korsanı çatışma sonunda sağ olarak yakalandı. Çatışmada 1 yolcu öldü. 🜹

15  Ekim

► Erbakan ve 4 arkadaşı Ankara'da tutuklandı, diğer 17 MSP yöneticisi hakkında da gıyabi tutuklama kararı verildi.

► İstanbul Aksaray'da yeraltı çarşısı hizmete açıldı.

16  Ekim

► Kağıda% 20-30 arası zam yapıldı.

► Erim'i öldürmekten tutuklu Ahmet Karlangaç'ın kafasını duvara çarparak intihar ettiği öne 

sürüldü. 🜹

17  Ekim

► MGK kıdem tazminatının 1 yıllık tutarını, aylık asgari ücretin 7,5 katıyla sınırlandırdı.

20  Ekim

► Türkiye, NATO'nun askeri kanadından ayrılan Yunanistan'ın geri dönüşüne ilişkin vetosunu kaldırdı 

ve Yunanistan Rogers Planı koşullarıyla NATO'ya geri döndü.

22  Ekim

► Temel gıda maddelerine% 20-40 arasında zam yapıldı.

► Yusuf ile Kenan filmi Milano'da altın madalya kazandı.

23 Ekim

► 160.140 ateşli silahın devlet güçlerine teslim edildiği açıklandı.

24 Ekim

► Ankara basın savcılığı Demirel ile Ecevit'in ifadesini aldı.

► MGK, Serdar Soyergin'in idam cezasını onayladı. 🜹

25  Ekim

► Serdar Soyergin Adana'da idam edildi. 🜹

► Liranın dolar ve sterlin karşısındaki değeri düşürüldü.

27  Ekim

► Geçici anayasa açıklandı.

30 Ekim

► Ecevit, CHP genel başkanlığından istifa etti.

1  Kasım

► Eski bakanlardan Tuncay Mataracı ile Hilmi İşgüzar gözaltına alındı.

4 Kasım

► Türkeş'in bankalardaki paraları bloke edildi.

7 Kasım

► Toplu suçlarda gözaltı süresi 30 günden 90 güne çıkarıldı.

► Adalet Bakanlığı, Demirel'in CHP hükümetine hakaret suçundan yargılanmasına izin vermedi.

8  Kasım

► Yazar Muzaffer Erdost ile yayıncı kardeşi İlhan Erdost gözaltına alındı.🜹

10  Kasım

► Türkiye'nin Strasburg konsolosluğu önüne bomba atıldı.

► Yayıncı İlhan Erdost Ankara Mamak Askeri Cezaevi'nde askerlerin dayağı sonucu öldü. 🜹

11  Kasım

► İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Cumhuriyet gazetesini ikinci bir emre kadar kapattı. 🜹

12  Kasım

► 12 Eylül'ün ilk iki ayında 7945 kişinin gözaltına alındığı açıklandı. 🜹

13  Kasım

► Türkeş ve Erbakan seçim yasasına muhalefetten 2'şer ay hapse mahkum oldu.

14 Kasım

► "Nakşibendi cemaatinin liderlerinden" olduğu söylenen Mehmet Zahit Kotku İstanbul'da öldü.

15  Kasım

► Adana İncirlik'e bir ABD'li çavuş öldürüldü.🜹

► Halkbilim alanındaki çalışmalarıyla tanınan Prof. Sedat Veyis Örnek Ankara'da öldü.

21  Kasım

► lnterpol Yahya Demirel için tutuklama emri çıkardı.

24 Kasım

► Ankara Keskin ilçesine bağlı Danacıobası köyünde tüpgaz patlaması sonucu 97 kişi öldü.

25  Kasım

► Türkeş 1978 Ekim'indeki demeci nedeniyle Ankara'da ağır cezada yargılandı.

26  Kasım

► MHP ile ilgili itiraflarda bulunan Ömer Tanlak Hollanda'dan getirildi.

29  Kasım

► CHP eski genel sekreteri Orhan Eyüboğlu İstanbul'da öldü.

1 Aralık

► İsrail'le ilişkiler donduruldu.

► Sanat ve edebiyat dergisi Gösteri yayım hayatına başladı.

2 Aralık

► Türkeş, TCK'nın 159. maddesine muhalefetten Ankara'da ağır ceza mahkemesinde yargılandı, mahkeme  davayı sıkıyönetim mahkemesine gönderdi.

3 Aralık

► Türk-Yunan görüşmeleri Atina'da başladı.

12 Aralık

► Sıkıyönetim ve maliye, İstanbul'da Santral Holding'e ait kuruluşlarda arama yaptı. 🜹

13 Aralık

► Sol görüşlü Erdal Eren Ankara'da idam edildi. 🜹

► Yeraltı dünyasından oldukları iddia edilen 23 kişiden 15'i İstanbul'da sıkıyönetim 

mahkemesince tutuklandı.

17 Aralık

► Avustralya'da Türkiye'nin Sidney Başkonsolosu Şarık Arıyak ile koruma polisi Enver Sever 

uğradıkları silahlı saldırıda öldürüldü.

► İstanbul Şehir Tiyatroları'nda 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca çalışmaları sakıncalı 

görülen bir grup sanatçının işine son verildi.

18 Aralık

► Gözaltındaki 577 DİSK'linin davası İstanbul sıkıyönetim mahkemesinde başladı.

19 Aralık

► Türkeş'in bankalardaki paraları bloke edildi, kiralık kasalarına en konuldu.

20 Aralık

► Petrol ürünlerine zam yapıldı.

23 Aralık

► Ankara'daki Mısır Büyükelçiliği'ni basan Filistinli 4 gerilla Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesinde 

idama mahkum edildi.

► Eski CHP milletvekili Nedim Tarhan tutuklandı. 🜹

24 Aralık

► MGK yeni gelir vergisi yasasını onayladı.

► Vehbi Koç 3 yıllık "iş barışı anlaşması" önerdi.

► Ecevit iki ayrı dava nedeniyle Ankara adliyesinde ifade verdi. Erbakan seçim yasasına 

muhalefetten yargılandı.

27  Aralık

► DİSK davasında aralarında Genel Başkan Abdullah Baştürk ile Genel Sekreter Fehmi lşıklar'ın da 

bulunduğu 68 kişi tutuklandı. 🜹

30 Aralık

► Yılın% 106'lık enflasyonla kapandığı açıklandı.

31 Aralık

► MGK sağlık personelini kapsayan tamgün yasasını yürürlükten kaldırdı.

► Ecevit, Türkeş ve Erbakan Ankara adliyesinde çeşitli suç iddialarıyla ilgili olarak ifade verdi.

1980 Yılında Dünya’da Meydana Gelen Belli Başlı

Gelişmelerin  Dökümü

7  Ocak

Hindistan'da yapılan genel seçimleri İndra Gandhi kazandı.

29  Ocak

*İslam Konferansı'nda Sovyetlerin Afganistan'ı işgali kınandı.

*Tahran'daki Kanada Elçiliği'ne saklanan 6 Amerikalı diplomat Tahran'dan kaçarak ABD'ye gitmeyi 

başardı.

4 Şubat

Beni Sadr İran'ın devlet başkanı oldu.

22  Şubat

Afganistan'ın başkenti Kabil'de Sovyet karşıtı ayaklanmalardan sonra sıkıyönetim ilan edildi.

15  Nisan

Fransız felsefeci ve yazar Jean Paul Sartre öldü.

17  Nisan

İran'ın rehineleri bırakmaması üzerine (arter tek çarenin askeri harekat olacağını bildirdi.

25  Nisan

ABD'nin Tahran'daki rehineleri kurtarmak için düzenlediği operasyon başarısızlıkla sonuçlandı.

30  Nisan

Londra'daki İran Elçiliği üç silahlı eylemci tarafından işgal edildi; İran'daki 91 Arabın serbest 

bırakılmasını isteyen eylemciler 20 kişiyi rehin aldılar.

4  Mayıs

Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Tito öldü.

5  Mayıs

Londra'da İran Elçiliği'ndeki rehineler özel bir harekatla kurtarıldı.

19  Mayıs

Amerika'nın kuzeybatısındaki St. Helen yanardağı patladı; 8 kişi öldü.

12  Haziran

Doğu Afrika'da ıo milyon insanın açlıkla karşı karşıya bulunduğu bildirildi.

21  Haziran

Tass haber ajansı Sovyet askerlerinin Afganistan'dan çekilmeye başladığını bildirdi.

19  Temmuz

22. Olimpiyat Oyunları Moskova'da başladı.

27  Temmuz

İran'ın devrik Şahı Muhammed Rıza Pehlevi kanserden öldü. 

2 Ağustos

Kuzey İtalya'da Bologna istasyonuna konan bomba patladı; 84 kişi öldü. Eylemi sağcı Silahlı Devrim Birlikleri isimli bir grup üstlendi.

11  Eylül

Şili'de yapılan referandumla Pinochet'in görev süresi 8 yıl uzatıldı.

17  Eylül

Nikaragua'nın eski diktatörü Anastasio Somoza Sandinistalarca öldürüldü.

25  Eylül

Polonya'da tersane işçilerinin Dayanışma (Solidarnoşç) adını verdikleri merkezi organizasyonun 

liderliğine Lech Walesa getirildi.

11  Ekim

*Uzay istasyonu Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonatları dünyaya döndü.

*Cezayir'de meydana gelen depremde 20.000 kişi öldü.

4  Kasım

ABD'de yapılan başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan kazandı.

8 Aralık

Beatles'ın kurucularından John Lennon New York'ta vurularak öldürüldü.

18  Aralık

1964-1980 arası başbakanlık yapan Sovyet siyaset adamı Aleksey Kosigin öldü.

Kaynak: Cumhuriyet'in 75 Yılı, 1954-78, 3. cilt, YKY, 1999/2, s.796-801

Diğerlerine de bkz. 
1979 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1979-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1978 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1978-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1977 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1977-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1976 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1976-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1975 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1975-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1974 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1974-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

Kronolojinin jpg Görüntüsü