1975 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹

🜹 işareti; silahlı saldırıları, baskınları, ölümleri, şiddet olaylarını, çatışmaları, katliamları ve bunlarla bağlantılı her türlü durumu gösterir.
►  Ekonomik Kriz: Zamları, enflasyonu vb. durumları gösterir.
►  Uluslararası  ilişkileri gösterir.  
►  İşçi hareketlerini, grevleri, sendikaları, direniş ve çatışmalarla ilgili durumları gösterir.
►  Hükumet krizlerini veya hükumetle bağlantılı  tüm gelişmeleri gösterir.

-Dünya Kronolojisi Türkiye'den sonra başlıyor. 

Kerim Yaman'ın cenaze töreni

1975 Yılında Türkiye’de Meydana Gelen Gelişmelerin

Ayrıntılı Dökümü

1  Ocak

► Cumhurbaşkanı Korutürk, yayımladığı yeni yıl mesajında "Bugünkü yapısıyla meclisler hizmet 

hükümeti çıkaramaz" dedi.

2  Ocak

► Ankara'ya gelen Libya Başbakanı Callud "Kopmuş Türk-Arap ilişkilerini düzeltmeye geldim" dedi.

► Sıkıyönetim 4 ilde bir ay daha uzatıldı.

► Ortaokul ve liselerde bitirme sınavlarının kaldırıldığı açıklandı.

► Ecevit Kıbrıs'ta coşkuyla karşılandı.

3 Ocak

► Adana'da duvara orak-çekiç çizen 3 öğretmen ile 3 öğrenci gözaltına alındı. 🜹

4 Ocak

► Demokratik Parti, Toprak ve Tarım Reformu Yasası'nın iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne 

başvurdu.

► Callud Türkiye'nin her türlü petrol ve doğal gaz ihtiyacının karşılanacağını açıkladı.

5 Ocak

► Şair ve yazar Arif Nihat Asya Ankara'da öldü.

7 Ocak

► Yurtdışına 500 milyon lira kaçırdıkları iddiasıyla tutuklanan Apikoğlu kardeşler hakkında 70 ile 600 yıl arasında hapis cezası istendi.

► Kıyı yağmasını önlemek için 47 il İmar Kanunu kapsamına alındı.

► Demokratik Parti Genel Başkanı Bozbeyli eski Cumhurbaşkanı Bayar'a partinin genel başkanlığını 

teklif etti.

10  Ocak

► Başbakan Irmak "Güven almamış olmaktan duyduğumuz ezayı devlet başkanına anlattım" dedi.

11  Ocak

► Ülkesine dönen Callud "Bir saldırı olursa Libya bütün askeri olanaklarını Türkiye emrine 

verecektir" dedi.

► Türkiye'nin Kıbrıs Barış Harekatı'nda 38'i subay, 36'sı astsubay, 409'u er ve 1'i de sivil işçi 

olmak üzere 484 kayıp verdiği açıklandı.

12  Ocak

► Türk lirasının 11 Avrupa ülkesinin parasına göre değeri düşürüldü.

► Tekman'da kızamıktan ölen çocuk sayısının 57'ye yükseldiği açıklandı.

14 Ocak

► Kıbrıs'taki İngiliz üslerinde zorla alıkonan Türklerin serbest bırakılacağı açıklandı.

15 Ocak

► İTÜ'deki uyarı boykotuna ülkücü "komandolar" baskın yaptı, 4 kişi yaralandı. 🜹

► Dört yıldan beri ilk kez İzmir'e gelen 6. Filo protesto edildi.

17 Ocak

► Hacettepe Üniversitesi öğrenci temsilciliği seçiminden sonra ülkücü "komandolar" bir öğrenciyi 

tabancayla yaraladı. 🜹

Kaynak: İşçi Gazetesi
Sayı 27, 14 Şubat 1975

18 Ocak

► İmar Yönetmeliği yürürlüğe girdi; kıyıdan 30 metre içeriye kadar hiçbir yapının yapılamayacağı açıklandı.

► İstanbul'da "Viranşehir olaylarını protesto" etmek isteyen kalabalık bir grup polis tarafından dağıtıldı. 66 kişi gözaltına alındı, TSİP binası arandı. 🜹 [1]

► Türk-İş Başkanlar Kurulu, erken seçime gidilmemesi halinde etkin mücadele yollarına başvurma 

kararı aldı.

19 Ocak

► Arkeolog Arif Müfit Mansel İstanbul'da öldü.

► CHP Gençlik Kolları'nın yayımladığı bildiride "Saldırılar milliyetçi sıfatı eklenmek istenen 

cephe girişimiyle birlikte yürüyor" denildi.

20 Ocak

► İstanbul Belediye Başkanı İsvan, duvarların yazıyla kirletilmemesi isteğiyle parti, dernek ve 

sendikaları uyardı.

22  Ocak

► 11 gündür boykotta olan İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencilerinin bazı istekleri 

kabul edildi.

► Yüz binden fazla öğretmenin bin liradan az aylık aldığı açıklandı.

23 Ocak

► Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu'na baskın düzenleyen ülkücü "komandolar" Kerim Yaman isimli bir öğrenciyi öldürdü. 🜹

► Toprak reformu müsteşarı "Reformu engellemek için Urfa ili kasten seçildi" dedi.

Kerim Yaman'ın tabutu
başında nöbet

24 Ocak

► Kerim Yaman'ın öldürülmesi dolayısıyla binlerce öğrenci direnişe geçti. Kerim Yaman'ın cenazesi morgtan kaçırılarak İstanbul Üniversitesi'ne getirildi. Yaman'a saldırıyı düzenleyenlerin saptandığı, 32 kişinin gözaltına alındığı, diğerlerinin arandığı açıklandı. 🜹

► 1973'te % 29 olan fiyat artış oranının 1974'te % 19'a düştüğü açıklandı.

25 Ocak

► Kerim Yaman'ın cenazesi binlerce kişinin katıldığı törenden sonra Akhisar'a gönderildi. 🜹

► Tüm-Der genel başkanı memurlara grev hakkı tanınmasını istedi.

26 Ocak

► İmar ve İskan Bakanlığı'nca yapılan bir araştırmaya göre büyük şehirlerdeki gecekondu sayısının 

700 bini aştığı belirtildi.

► Kasaplar Derneği başkanı İstanbul'da her gün 100-150 ton kaçak et satıldığını açıkladı.

27  Ocak

► MSP Genel Başkanı Erbakan, AP'nin kapitalist sömürücü fikirlerin temsilcisi olduğunu söyledi.

► Nişantaşı Diş hekimliği ve Eczacılık yüksekokullarında "Faşizmi protesto boykotu" başladı. 🜹

► DGM'nin 36 yıl hapse mahkum ettiği Kıvılcım gazetesi sorumluları hakkındaki kararı Yargıtay bozdu.

28 Ocak

► Hükümetin gerçeği açıkça söylemediğini belirten CHP Genel Başkanı Ecevit "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.

29 Ocak

► Kerim Yaman'ın öldürülmesiyle ilgili olarak bir ülkücü "komando" tutuklandı. Üniversite ve yüksekokullarda, "Faşizmi protesto ve ihtar boykotu" başladı. 🜹

► Türk lirasının değeri yabancı paralara göre yeniden düşürüldü.

30 Ocak

► THY'nin Bursa uçağı Marmara Denizi'ne düştü. 4 kişilik mürettebat, 37 yolcudan kurtulan olmadı. [2]

1  Şubat

► Demokratik Parti 2. Büyük Kongresi Ankara'da toplandı. Genel Başkan Bozbeyli, "Bir numaralı yeri Bayar'a ayırıyoruz" dedi.

► İstanbul DGM Savcılığı, Kerim Yaman'ın öldürülmesi olayıyla ilgili soruşturmayı yetersiz buldu. 🜹

2 Şubat

► Demokratik Parti genel başkanlığın, yeniden Bozbeyli seçildi.

► Malatya'daki faşizmi protesto yürüyüşünde çıkan olaylarda 10 kişi yaralandı, 9 kişi gözaltına 

alındı. 🜹

3 Şubat

► Tekel maddelerine yüzde 11-82 arasında zam yapıldı.

► SBF, Sosyoloji Doktoru İsmail Beşikçi'yi eski görevine almadı.

4 Şubat

► ABD, Türkiye'ye askeri yardımı kesti. Başbakan Irmak "ABD kongresi vahim bir yanılgı içindedir. Bu baskı tamamen ters sonuç vermeye mahkumdur" dedi.

► Türkiye FKÖ temsilcisini Ankara'ya davet etti.

► Sıkıyönetim bir ay daha uzatıldı, TBMM gizli oturumunda ABD ilişkileri ve Kıbrıs sorunu görüşüldü.

5 Şubat

► Türkiye, ABD ile ortak savunma anlaşma görüşmelerini kesti. ABD'ye nota verildiği açıklandı.

► Milli Savunma Bakanı Semih Sancar direnişe geçen 2340 astsubay hakkında Askeri Ceza Kanunu'na göre işlem yapıldığını açıkladı.

7 Şubat

► TPAO tarafından kiralanan Norveç gemisi Ege Denizi'nde sismik araştırma çalışmalarına başladı.

► DGM, Yaman'ı öldürmekten sanık 3 ülkücüyü tutukladı, 4'ü için de gıyabi tutuklama kararı verdi. 🜹

8 Şubat

► Elazığ'daki faşizmi protesto yürüyüşü "komandoların" saldırısına uğradı, 39 kişi yaralandı. 🜹

9 Şubat

► Mobil ve BP'ye normal üretime geçmeleri için 90 gün süre tanındı.

► TRT'nin düzenlediği Eurovision Türk Hafif Müziği Şarkı Yarışması'nda birinciliği Semiha Yankı'nın

seslendirdiği "Seninle bir dakika" adlı şarkı kazandı.

10 Şubat

► Ülkü Ocakları Genel Başkanı Muharrem Şemsek'in 30 yıl hapsi istendi.

12 Şubat

► Başbakan Irmak "Şartlar milli koalisyon gerektiriyor" dedi.

► Ege'de araştırma yapmayan Norveç gemisinin sözleşmesi iptal edildi.

► Kıbrıs Barış Harekatı'nın 1974 bütçesinde 4,5 milyar lira açığa yol açtığı açıklandı.

13  Şubat

► Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi.

14 Şubat

► Başbakan Irmak Türkiye'nin nereden silah bulursa oradan alacağını açıkladı.

15  Şubat

Baki Öz'ün öldürülen
ilk Töb-Der üyesi
olduğu ifade ediliyor
Not 3'e bkz

► Töb-Der tarafından 7 ilde düzenlenen "hayat pahalılığı ve faşizmi protesto" toplantıları saldırıya uğradı; olaylarda 1 kişi öldü, 60 kişi yaralandı. 🜹 [3]

16 Şubat

► Malatya'da CHP ve Töb-Der binaları taşlandı, çatışmada 1 kişi öldü. 🜹

17  Şubat

► Son saldırı olayları Meclis'te tartışıldı. Ecevit "Demokrasiyi yıkma tertiplerine giriştiler" dedi. Demirel "Bütün tahrikler CHP'nin marifetidir" dedi.

 ► ABD, İngiltere ve Sovyetler Birliği Kıbrıs'ta Makarios yönetimini tanıdıklarını açıkladılar.

19 Şubat

 ► Ankara'ya gelen BM Genel Sekreteri Waldheim'a Türk görüşü anlatıldı.

 ► Devlet Sinema Televizyon Enstitüsü kuruldu.

20  Şubat

 ► THY'nin Beyrut'taki binası bombalandı.

 ► Kıbrıs sorunu BM Güvenlik Konseyi'nde görüşüldü. Waldheim "Kıbrıs' la ilgili görüş ayrılıkları çok ciddi" dedi.

 ► İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı İETT grevini yasakladı.

23  Şubat

 ► Erzincan'da kanlı olaylar çıktı. CHP İl Merkezi ve bazı dükkanlar tahrip edildi. Bir kişi öldü, 40 kişi yaralandı. 🜹

 ► Patlayıcı madde ve silah bulunan Ülkü Ocakları Eskişehir Şubesi kapatıldı. 🜹

 ► İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tekstil işkolunda uygulanacak lokavt ve grevleri yasakladı.

24 Şubat

 ► Erzincan'da yine olaylar çıktı, 30 kişi yaralandı, 100 kişi gözaltına alındı, 37 kişi tutuklandı. 🜹

25 Şubat

 ► Türkiye'nin mart ayında Ege'de yapılacak NATO Kış Tatbikatı'na katılmayacağı açıklandı.

28 Şubat

 ► Denktaş "BM bir çözümü bize zorla kabul ettirmek isterse bağımsızlığımızı ilan ederiz" dedi.

 ► Elektrik kısıntısı 21 Mart'a kadar uzatıldı.

 ► Malatya olayları ile ilgili olarak eski AP Milletvekili Hamit Fendoğlu tutuklandı. 🜹

1  Mart

 ► Hükümet bunalımına çarenin "milli koalisyon" olduğunu söyleyen Korutürk hükümet kurma görevini tekrar Sadi lrmak'a verdi.

2  Mart

 ► CHP'nin Antalya'da düzenlediği barış mitinginde konuşan Ecevit erken seçim kaydıyla lrmak'ı destekleyeceklerini  açıkladı.

3  Mart

 ► NATO Başkomutanı Haig, Ankara'da Korutürk, Irmak, Esenbel ve komutanlarla görüştü.

 ► İstanbul'da kaçak sigara satan 75 kişi gözaltına alındı.

4  Mart

 ► Demirel, CHP-AP ortaklığına karşı çıktı. AP lideri, lrmak'la görüştükten sonra seçim koşuluna dayalı bir milli koalisyona gerek olmadığını söyledi.

 ► Sıkıyönetim 1 ay daha uzatıldı.

5  Mart

 ► İşadamı Kemal Has ortaklarından Ahmet Celepçi tarafından öldürüldü.

 ► ABD Türkiye'den 18 ton haşhaş satın aldı.

 ► Urfa'da 101 bin dönüm toprak kamulaştırıldı.

8  Mart

 ► İşçi Kurultayı Ankara başladı. Türk-İş Genel Başkanı Tunç, lokavt uygulamaları için "Fabrikaları

Biz işleteceğiz" dedi.

 ► Türkiye, Kıbrıs toplumlar arası görüşmelerine Waldheim'ın başkanlık etmesi önerisini reddetti.

 ► ABD Dışişleri Bakanı Kissinger Ankara'ya geldi.

11  Mart

 ► Demirel'le görüşen Irmak, CHP-AP koalisyonu olasılığından ümidi kestiğini açıkladı.

 ► İşçi Kurultayı karar alınmadan erdi; Tunç, "Erken seçim gerekli

 ► Kissinger Türkiye'den ayrıldı. Ankara'ya göre ziyaret büyük yarar sağlamadı.

 ► Kaddafi bütün imkanlarıyla Türkiye'nin yanında olduğunu açıkladı.

12  Mart

► Kissinger'in Türkiye'ye yardımın Avrupa NATO üyelerince yapılmasına çalıştığı açıklandı.

13  Mart

 ► Başbakan Irmak hükümeti kurma görevini iade etti.

 ► Ümraniye'deki Northern Electric'te direniş yapan işçilerden 27'sini gözaltına aldı.

 ► SSK'nın 9 ildeki işyerlerinde başlatılan grev Ankara İş Mahkemesi tarafından durduruldu.

19  Mart

 ► Cumhurbaşkanı Korutürk hükümeti  kurma görevini AP Genel Başka Süleyman Demirel'e verdi.

 ► Türkeş "27 Mayıs ve 12 Mart'ı yapanlar haklıdır" dedi.

 ► Boğaziçi'nde inşaat yapılması, düzenlemeler yapılıncaya kadar Kültür Bakanlığı'nca yasaklandı.

20  Mart

 ► AP, MSP, CGP ve MHP bir "Milliyetçi Cephe" hükümeti kurmak için anlaştı.

 ► Ecevit "Dört partiden kurulu hükümet dünyanın hiçbir yerinde görülmemiştir" dedi.

21  Mart

 ► "Hayali Haliç Cinayeti" davası sanıkları, öldürdükleri iddia edilen çocuğun ortaya çıkması üzerine

bırakıldılar.

 ► Komünizm propagandası yapmakla suçlanan İmam Yeşilbaş tutuklandı. 

22  Mart

► Eurovision şarkı yarışmasında; Türkiye sonuncu oldu.

24  Mart

 ► Maçka Maden Fakültesi'ni basan ülkücü "komandolar" 2 öğrenciyi yaraladı. 🜹

 ► Döviz rezervlerinin azalması ile kişi başına 800 dolar olan turist seyahat dövizi 600 dolara düşürüldü. Asgari 200 dolar alma koşulu kaldırıldı.

 ► Ankara DGM savcılığı Amasya ve Tokat olaylarıyla ilgili 89 kişi hakkında dava açtı. 🜹

25  Mart

 ► DP Genel Başkanı Bozbeyli, görevi iade etsin, hükümet hemen kurulur" dedi.

 ► ABD, Türkiye'yi ticari ilişkileri kara listeye aldı.

26  Mart

 ► ABD, Senatosu Dış İlişkiler Komitesi, Türkiye'ye yardımın başlatılmasını kabul etti.

 ► Türkiye'ye sığınmak isteyen Kürtlere izin verilmedi.

27  Mart

 ► Fakir Baykurt ve diğer TÖS davası sanıkları beraat etti.

 ► Çanakkale'de depremde evler yıkıldı, 17 kişi yaralandı.

 ► Haci Ali Demirel'e usulsüz kredi veren banka yöneticileri cezalandırıldı.

 ► Kıbrıs Rum Yönetimi, Türkiye'yi İnsan Hakları Komisyonu'na ikinci kez şikayet etti.

28  Mart

 ► Aralarında Saadettin Bilgiç'in de bulunduğu 9 milletvekili kurulacak Milliyetçi Cephe hükümetine

destek vermek üzere Demokratik Parti'den istifa etti.

 ► TBMM Siirt, Hakkari, Diyarbakır ve Mardin'de sıkıyönetim ilanını reddetti.

31  Mart

 ► Demirel başkanlığındaki Milliyetçi Cephe hükümeti Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından onaylanarak  göreve başladı.

1  Nisan

 ► Ankara'da ülkücü "komandolar" Mimarlık Fakültesi'ne saldırdı; 8 öğrenci yaralandı. 🜹

 ►Kıbrıs'ta ateşkes Rumlar tarafından bozuldu.

3 Nisan

 ► Töb-Der Erzurum şube başkanını "komandolar" 7 yerinden bıçakladı. 🜹

 ►Ankara Erkek Öğretmen Okulu'nda bir öğrenci öldürüldü. 🜹

6 Nisan

 ► Cephe hükümetinin programı Millet Meclisi ve Senato'da okundu.

7 Nisan

 ► Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde çıkan çatışmada 12 öğrenci yaralandı. 🜹

9 Nisan

 ► Yeni hükümet programı, Millet Meclisi'nin tartışmalı toplantısında görüşüldü.

10  Nisan

 ► Nebil Oktay'ın istifasıyla üye sayısı 9'a düşen CGP grup olma hakkını yitirdi.

11  Nisan

 ► Eskişehir ve Erzurum'da meydana gelen olaylarda 10 öğrenci yaralandı. 🜹

12  Nisan

 ► Hükümet 218 ret oyuna karşılık 222 kabul oyuyla güvenoyu aldı. Oylama sonunda kavga çıktı,

tabanca çekildi.

 ► Türkeş "Hükümetin kurulmasını istemeyen bir avuç CHP yöneticisi, devlet düşmanları ve

komünistlerdir" dedi.

13  Nisan

 ► Güven oylamasına katılmayan 3 Demokratik Partili ihraç istemiyle Haysiyet Divanı'na verildi.

15  Nisan

 ► Ecevit "Hükümeti  düşürmek için kumar borcu olmayan 8 kişi lazım" dedi.

17  Nisan

 ► CHP'nin erken seçim önerisi Millet Meclisi'nde reddedildi.

 ► ABD dolarının Türk lirası karşılığı 14 liraya çıkarıldı.

20  Nisan

 ► Demirel "Adalardaki duruma seyirci kalamayız" dedi.

21  Nisan

 ► Merkez Bankası'ndaki net döviz rezervlerinin tükendiği açıklandı.

 ► Nobel işyerinde 6'sı kadın 10 işçi ölüm orucuna başladı. 

 ► İTÜ bir hafta süreyle kapatıldı. 🜹

23  Nisan

 ► Sıkıyönetim Komutanlığı Ankara Sanat Tiyatrosu'nu kapattı. 

24  Nisan

 ► İstanbul'da ülkücü "komandolar" Site Öğrenci Yurdu'nu bastı; olayı protesto eden öğrenciler

polisle çatıştı. Olaylar sırasında Site Öğrenci Yurdu müstahdemlerinden Abdi Gönel tabanca

kurşunuyla vurularak öldü, 23 kişi yaralandı. 5'i kız 324 kişi gözaltına alındı. 🜹

 ► 13 üniversite rektörü, başbakandan eğitim güvenliği için tedbir alınmasını istedi.

25  Nisan

 ► Ankara'da Yükseliş Mimarlık Mühendislik Fakültesi'ndeki olaylar sırasında 2 yaşında bir çocuk

tabanca kurşunuyla yaralandı. 🜹

26  Nisan

 ► MGK bildirisinde son olayların devlet nizamını yıkma amacını taşıdığı belirtildi.

 ► Kıbrıs Türk Federe Devleti Anayasası onaylandı.

27  Nisan

 ► TSİP'in Altındağ İlçe Merkezi "komandolarca" saldırıya uğradı. 🜹

► Merkez Bankası raporuna göre işsiz sayısı 1 milyon 760 bine yükseldi.

28 Nisan

 ► Kıbrıs görüşmeleri Viyana'da başladı.

 ► Ankara'daki öğrenci olayları sırasında yaralanan 2 yaşındaki kız çocuğu öldü. 🜹

 ► İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk öğrenci olaylarında polisin taraf tutmadığını söyledi.

29  Nisan

 ► İstanbul Galatasaray İşletmecilik Yüksek Okulu'nda çıkan çatışmada 1'i ağır 6 öğrenci yaralandı. 🜹

30  Nisan

► Yabancı petrol şirketlerinin zam isteği kabul edildi.

 ► Komünizm propagandası iddiasıyla tutuklanan imam tahliye edildi.

 ► TİP yeniden kuruldu.

2 Mayıs

 ► Erbakan "Komünist öğrenciler okullardan çıkarılacak" dedi.

3 Mayıs

 ► Gazeteci Ecvet Güresin İstanbul'da öldü.

6 Mayıs

 ► Çağlayangil "Rus çarı ile 13 kere savaştık. Sırtımızı ABD yardımına mı dayamıştık, NATO mu

vardı?" dedi.

 ► Meclis ölüm cezasının kaldırılmasını reddetti.

8 Mayıs

 ► Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kuruluşuna ilişkin yasa Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi.

9 Mayıs

 ► Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.

 ► Gazi Eğitim Enstitüsü olaylar nedeniyle 10 gün kapatıldı. Mersin Öğretmen Lisesi'nde çıkan

çatışmada 12 öğrenci yaralandı. 🜹

10  Mayıs

 ► Gaziantep'te öğrenciler çatıştı, 8 kişi yaralandı. 🜹

 ► Sinema oyuncusu Necdet Tosun İstanbul'da öldü.

12  Mayıs

 ► TRT Genel Müdürü İsmail Cem görevden alındı.

13  Mayıs

► Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğrayan Başbakan Demirel'in burun kemiği kırıldı.

► Prof. Uğur Alacakaptan ve Prof. Muammer Aksoy'un evlerine dinamit atıldı. 🜹

► Demir-çelik fiyatlarında yüzde 6-16 oranında indirim yapıldı.

14 Mayıs

► Gazeteci Ümit Deniz İstanbul'da öldü.

16  Mayıs

► TRT genel müdürlüğüne Prof. Nevzat Yalçıntaş atandı.

21  Mayıs

► ABD Dışişleri Bakanı Kissinger Türkiye'ye geldi.

► Türkiye Kupası Beşiktaş'ın oldu.

22  Mayıs

 ► CENTO'nun Bakanlar Konseyi toplantısı Ankara'da başladı.

25  Mayıs

 ► Uşak'ta çıkan futbol kavgasında seyirci ve polis çatıştı; biri ağır 20 kişi yaralandı. 🜹

 ► Tüm Öğretim Üyeleri Derneği kuruldu.

28  Mayıs

 ► Demirel, NATO Zirve Toplantısı'na katılmak üzere Brüksel'e gitti.

29  Mayıs

 ► Aydınlık Davası sanıklarının tümü tahliye edildi.

30  Mayıs

 ► Danıştay, Cem'in görevden alınma ve Yalçıntaş'ın atanma kararlarını durdurdu.

 ► Aybar'ın önderliğinde Sosyalist Parti kuruldu.

31  Mayıs

 ► Demirel ile Karamanlis Brüksel'de 3,5 saat süren bir görüşme yaptı.

 ► Ankara'da 12 günlük gecikmeyle yapılan 19 Mayıs gösterileri olaylı geçti. 🜹

 ► Urfa'da Toprak Reformu uygulaması ertelendi.

2  Haziran

 ► Cumhurbaşkanı Korutürk İran'a gitti.

3  Haziran

 ► Enerji Bakanı Kılıç'la ilgili gensoru önergesi reddedildi.

 ► Öykücü ve fıkra yazarı F. Celalettin (Dr. Fahri Celal Göktülga) İstanbul'da öldü.

4  Haziran

 ► Yılmaz Güney'in tahliye isteği reddedildi.

 ► Sıkıyönetim 4 ilde bir ay daha uzatıldı.

6  Haziran

 ► İsmail Cem TRT'ye sokulmadı.

 ► Türkiye-İran ekonomik anlaşması imzalandı.

8  Haziran

 ► Kıbrıs'taki referandumda Kıbrıs Türk Federe Devleti Anayasası onaylandı.

15  Haziran

 ► Demirel "ABD ile ikili anlaşmalar devam edemez" dedi.

16  Haziran

 ► İzmir'de 60.000 işçinin katıldığı genel direniş olaysız geçti.

 ► ODTÜ'de öğrenciler tekrar boykota başladı.

17  Haziran

 ► Üslerin yeni statüsünü görüşmek için ABD'ye 30 gün süre verildi.

18  Haziran

 ► Üç polis meslek kuruluşunun ortak bildirisinde parti militanlarının polis yapılmaması istendi.

 ► Dışişleri Bakanı Çağlayangil "Türkiye ile ABD orasında artık ikili anlaşma kalmadı" dedi.

 ► İzmir'de ilk kez işadamları gösteri yürüyüşü yaptı.

21  Haziran

 ► Ecevit Gerede'de saldırıya uğradı. 🜹

23  Haziran

 ► MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Türkeş'in Diyarbakır gezisi sırasında olaylar çıktı; 1'i

asker 2 kişi öldü, 46 kişi yaralandı. 🜹

24  Haziran

 ► Urfa'da toprak dağıtımı başladı.

 ► Ankara'da SBF'de çatışma çıktı, 2 öğrenci ile 2 toplum polisi yaralandı. 150 kişi gözaltına

alındı. 🜹

25  Haziran

 ► Demirel "ABD, Türkiye'yi cezalandırırsa böyle dostu bir daha bulamayacaktır" dedi.

28  Haziran

 ► Prof. Nevzat Yalçıntaş TRT genel müdürlüğü görevinden çekildi.

1 Temmuz

 ► Demirel "Türk-Yunan anlaşmazlığı konusunda Batılılar gözünü açmalı" dedi.

2 Temmuz

 ► Sıkıyönetim 4 ilde 1 ay uzatıldı.

3  Temmuz

 ► Ege'de kurulan 4. Ordu'nun komutanlığına Orgeneral Turgut Sunalp getirildi.

 ► CHP'nin İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk hakkında verdiği gensoru önergesi reddedildi.

6  Temmuz

 ► Tarihçi ve yazar Reşat Ekrem Koçu İstanbul'da öldü.

8 Temmuz

 ► Türk Lirası'nın değeri dolara göre yüzde 2 düşürüldü.

10 Temmuz

 ► Türkiye'nin üsler için ABD'den kira isteyeceği açıklandı.

12 Temmuz

 ► Atatürk'ün eşi Latife Uşaklıgil İstanbul'da öldü.

14 Temmuz

 ► Sabancı Holding Koordinatörü Turgut Özal görevinden ayrıldı.

15  Temmuz

 ► 41 vali merkeze alındı, 19 valinin yeri değiştirildi.

 ► Asker ve siyaset adamı Fahri Belen İstanbul'da öldü.

16 Temmuz

 ► Amerikalıların yönettiği üslerde Türk komutanlıklarının kurulması kararlaştırıldı.

 ► Türkiye İsrail'in BM'den ihracını isteyen İslam Konferansı kararına katıldı.

17 Temmuz

 ► Türkiye, ABD'ye yeni bir ek süre daha tanıdı.

20  Temmuz

 ► Ege Ordusu göreve başladı.

 ► Demirel'le Edirne'de buluşan Yugoslavya Başbakanı Jivkov "Türkiye ile Yunanistan aralarındaki

güçlükleri gidermeli" dedi.

 ► Yahya Demirel'in hayali ihracat yoluyla haksız kazanç sağladığını ortaya çıkaran eski Ticaret

Bakanlığı müsteşarı Şeref Durugönül'ün evi bombalandı. 🜹

24 Temmuz

 ► Adalet Bakanlığı 309 Cumhuriyet Savcısı'nın yerini değiştirdi.

25 Temmuz

 ► Türkiye İncirlik dışında bütün ABD üslerine el koydu.

26 Temmuz

 ► Türkiye-Irak petrol boru hattı ile Aslantaş Barajı'nın temeli atıldı.

29 Temmuz

 ► Genelkurmay ABD üslerinin devralındığını açıkladı. 

 ► Demirel, ikili görüşmeleri ABD kesıntiye uğrattı, bu durumda bizim yapacağımız başka şey yoktu" dedi.

 ► Ankara Belediye Başkanı Vedat Dalokay 3 günlük açlık grevine başladı.

30  Temmuz

 ► Helsinki Zirvesi başladı. Demirel "Makarios'un atacağı imza Kıbrıs Devleti'ni bağlamaz" dedi.

 ► Atatürk'ün İş Bankası'ndaki hissesini denetleme yetkisinin CHP'ye ait olduğu karara bağlandı.

31  Temmuz

 ► Helsinki'de Demirel ve Türk heyeti Makarios konuşurken salonu terk ettiler.

 ► ABD Başkanı Ford'la görüşen Demirel "Üsler şimdilik kapalı" dedi.

1  Ağustos

 ► DİSK Genel Başkanı Türkler "Ülkemiz faşizm tehdidi altında" dedi.

2 Ağustos

 ► İstanbul Taksim'deki Sheraton Oteli Demirel tarafından hizmete açıldı.

3 Ağustos

 ► Türkiye'nin 1975 yılı içinde KTFD'ye yarım milyar lira yardım ettiği açıklandı.

4 Ağustos

 ► Batı Almanya Türkiye'nin Kıbrıs'ta toprak tavizi vermesini istedi.

 ► Kıbrıs Barış Harekatı dolayısıyla ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.

6 Ağustos

 ► İstanbul Alibeyköy'deki Sungurlu Fabrikası'nda üç arkadaşlarının işten çıkarılmasını protesto eden işçiler direnişe geçti. 

 ► Kıbrıs'ta 9 bin Türkün kuzeye göçü başladı.

11  Ağustos

 ► 30 imam-hatip lisesi daha kurulacağı açıklandı.

12 Ağustos

► lğdır'da "komandoların" yol açtığı olaylarda 35 dükkan tahrip edildi. 🜹

15  Ağustos

 ► 68 kuşağının öğrenci liderlerinden Harun Karadeniz öldü.

17  Ağustos

 ► MEYAK kesintilerinin durdurulması istendi.

18 Ağustos

 ► Sanayiciler Demirel'e muhtıra verdi.

19  Ağustos

 ► Hilton ve Berec'te direniş bitti. Garanti Bankası'nın 41 şubesinde grev başladı.

 ► Demirel sanayicilerin muhtırası için "Biz telkinlere açığız" dedi.

20 Ağustos

 ► FKÖ'nün Ankara'da temsilcilik açması reddedildi.

23 Ağustos

 ► Emekli Genelkurmay Başkanı Org. Faruk Gürler öldü.

 ► Ankara'da bağımsızlık mitinginden sonra yürüyüş yapanlara "komandolar" kurşun yağdırdı. 🜹

 ► Adnan Menderes'in oğlu Mutlu Menderes AP'ye girdi.

24 Ağustos

 ► İstanbul Alibeyköy'deki Sungurlar Fabrikası'nda direnen 400 işçiyi jandarma fabrikadan çıkardı.

25 Ağustos

► Kırşehir'deki olaylarda bir öğrenci öldü, 3 polis yaralandı. 🜹

27 Ağustos

► İşadamı Vehbi Koç CHP-AP ortaklığı için girişimde bulundu.

► Demirel Romanya'ya gitti.

► Türkiye Akdeniz Oyunları'nda grekoromende 3 altın madalya aldı.

► Fenerbahçe'nin eski futbolcusu ve kulüp başkanı İsmet Uluğ öldü.

30  Ağustos

► Yahya Demirel'in ortaklaşa iş yaptığı firmalardan birinin döviz kaçakçısı Şellefyan'ın kardeşine ait olduğu ortaya çıktı.

► Adana'daki olaylarda 114 kişi gözaltına alındı. 🜹

31  Ağustos

► 12 Ekim'de yapılacak kısmi senato ve milletvekili ara seçimleri için 27 ilde ön seçim yapıldı.

2  Eylül

► Haşhaş kararnamesi hükümet ortakları arasında anlaşmazlık konusu oldu.

4  Eylül

► Ecevit'in seçim otobüsü Elazığ'da taşa tutuldu; 50 kişi yaralandı, 57 kişi gözaltına alındı. 🜹

5  Eylül

► Bingöl'de Hayali Mobilya İhracatına değinen Ecevit "Demirel' in yakınına ödenen Bingöl'e 

verilenden fazla" dedi.

6  Eylül

► Diyarbakır'ın Lice ilçesindeki depremde 2385 kişi öldü.

8  Eylül

► Demirel, yeğeniyle ilgili vergi iadesinin Ecevit döneminde olduğunu öne sürdü.

9  Eylül

► CHP İzmir Milletvekili Süleyman Genç İzmir'de "komandoların" saldırısına uğradı. 🜹

10  Eylül

► Lice belediye başkanı "Yardımı çapulcular yağmalıyor" dedi.

► Yahya Demirel İsviçre'ye gitti.

11  Eylül

► Libya'dan 7 adet "F-5" uçağı geldi.

12  Eylül

► BM İnsan Hakları Komisyonu, Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar aldı.

13  Eylül

► Denktaş "Derhal bağımsızlık ilan etmeliyiz" dedi.

14  Eylül

► Erbakan "AP komünizme yıllarca bahçıvanlık yapmıştır" dedi.

16  Eylül

► İhracatta vergi iadesi oranları artırıldı.

17  Eylül

► Ecevit'in Bayburt'taki konuşması sırasında çıkan olaylarda 12 kişi yaralandı. 🜹

18  Eylül

► Demirel'i yumruklayan Önsel 1,5 yıl hapse mahkum oldu.

► CHP'liler Eynesil'de saldırıya uğradı. 🜹

20  Eylül

► BM Genel Kurulu Kıbrıs sorununun özel oturumda ele alınmasını kabul etti.

21  Eylül

► Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyuboğlu İstanbul'da öldü.

► Urfa'da toprak komisyonlarının hepsi lağvedildi.

22  Eylül

► Denktaş, bağımsızlık ilanı için Kıbrıs Türk hükümetinden yetki aldı.

► İçişleri Bakanlığı yasaklanan yayınları içeren 138 sayfalık bir kitap bastırdı.

24  Eylül

► Demirel, Samsun'da yaptığı konuşmada "CHP solculuğu ilan ettiği gün milleti böldü" dedi.

► İstanbul Kazlıçeşme'de 10 fabrika yandı.

25  Eylül

► Sinema sanatçısı Danyal Topatan İstanbul'da öldü.

26  Eylül

► Erbakan "Koalisyon şartları bozulmuştur, seçimden sonra gerekeni yapacağız" dedi.

27  Eylül

► "Komandolar" Ankara'da CHP toplantısından çıkanlara saldırdı yaralandı. 🜹

28  Eylül

► Hakkari'de bir köyde jandarma aşiret mensupları çatıştı, 6 er öldü. 🜹

► AP İstanbul milletvekili adayı, sıkıyönetim eski komutanı Faik Türün,  "Sıkıyönetim komutanı iken Mao'dan esinlendim" dedi.

29  Eylül

► İstanbul'da Maliye ve Muhasebe Yüksek Okulu'nda çıkan olaylarda bir öğrenci öldürüldü, 2 kişi yaralandı. 🜹

30  Eylül

► Türkiye kıta sahanlığı için Atina nota vererek görüşmelere başlanmasını istedi.

2  Ekim

► ABD Temsilciler Meclisi Türkiye konulan silah ambargosunu kısmen kaldırdı.

 ► Danıştay askerliğini yapmamış imam hatip mezunlarının polis olmasını durdurdu.

3  Ekim

► Ecevit "Hükümet, ABD' nin şartını resmen ve açıkça reddetmeli" dedi. 

► Dışişleri ambargoya ilişkin kararı "yetersiz" bulduğunu açıkladı.

5  Ekim

► Demirel Bingöl'ün Karakoçan köyünde konuşurken olaylar çıktı, 7 kişi yaralandı. 🜹

8  Ekim

► MSP'li 3 milletvekili Urfa'da silahlı saldırıya uğradı. 🜹

9 Ekim

► İstanbul'da Demirel seçim konuşmasında 2. Boğaz köprüsü ve renkli televizyon vaat etti.

11  Ekim

► Anayasa Mahkemesi'nin DGM yasasını iptal kararının gerekçesi açıklandı.

► CHP'nin Ankara'daki mitinginden dönenlere ateş açıldı, 50 kişi yaralandı. 🜹

12  Ekim

► Milletvekili ara seçimi ile Senato üçte bir yenileme seçimi yapıldı; ilk sonuçlara göre CHP 25,

AP 27, MSP 2 senatörlük çıkardı. 

13  Ekim

► Milletvekili ara seçimi sonuçları belli oldu. AP 5, CHP 1 milletvekilliği kazandı.

14  Ekim

► Türkiye'nin Ortak Pazar'a ihracatının üçte bir oranında azaldığı açıklandı.

16  Ekim

► İTÜ'de "komandoların" saldırısına uğrayan 5 öğrenci yaralandı. 🜹

18 Ekim

► İşadamları CHP-AP koalisyonunu istedi.

20  Ekim

► Ortadoğu Ekonomik İşbirliği Konferansı İstanbul'da çalışmalarına başladı.

21  Ekim

► Adalet Bakanlığı, Yahya Demirel'le ilgili hayali ihracat ve vergi iadesi  yolsuzluğu konusunda soruşturma açtı.

22  Ekim

► Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil Ermeni teröristlerce öldürüldü.

24 Ekim

► Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü Ermeni teröristlerce öldürüldü.

25  Ekim

► İstanbul'da düzenlenen mitingle Viyana ve Paris büyükelçilerinin öldürülmesi protesto edildi.

26 Ekim

► Genel nüfus sayımı yapıldı; Türkiye'nin nüfusunun 40.197.669 olduğu saptandı.

27  Ekim

► Türk lirası devalüe edildi, 1 ABD doları 15 lira oldu.

28 Ekim

► İran Şahı Ankara'ya geldi.

31  Ekim

► Türkiye ile İran'ın ortak tank sanayii kurması konusunda anlaşmaya varıldı.

► Bankaların ikramiye ve hediye vermesi yasaklandı.

► DİSK'e bağlı 1000 işçi Adana'da yürüyüş yaptı.

1 Kasım

► MGK, yatırımların doğuya yöneltilmesini istedi.

2 Kasım

► İran Şahı ülkesine döndü.

3  Kasım

► Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nde çatışma çıktı, 1 öğrenci öldü.  🜹

4 Kasım

► DGM bir yıl daha çalışabileceği kararına vardı.

5  Kasım
► İstanbul ve Bursa'daki öğrenci olaylarında 13 öğrenci yaralandı, İTÜ 12 gün tatil edildi. 🜹

7  Kasım
► Cumhurbaşkanı Korutürk, mobilya yolsuzluğunu ortaya çıkaran Durugönül'ün sürgün kararnamesini imzalamadı.
► DGM'de, İspanya'daki idamları protesto eden Ankara Belediye Başkanı Dalokay'ın 8 yıla kadar hapsi  istendi.

8 Kasım
► Malatya'da 3 ayrı okulda çıkan olaylarda 20 öğrenci yaralandı. 🜹
9 Kasım
► Genelkurmay Başkanı Sancar yayımladığı mesajda "Evlatlarımızın daha fazla kırdırılmasının mümkün olmayacağını önemle belirtirim" dedi.

12  Kasım
► Meclis başkanlığı konusunda AP ile MSP'nin anlaşamaması, koalisyon partileri arasında bunalımı artırdı.

13 Kasım
► Basın Yayın Genel Müdürlüğü MSP'li devlet bakanına bağlandı.
► Ankara ve İstanbul'da öğrenci eylemlerinde 10 öğrenci yaralandı. 🜹

15  Kasım
► İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu kuruldu.

16 Kasım
► Lice'de evsiz kalan halk resmi daireleri işgal etti.

17  Kasım
► TRT Genel Müdürü Yalçınlaş istifa kararını hükümete bildirdi.
► Sanayi Kongresi 75'te konuşan Ecevit "DPT bir süs haline gelmiştir" dedi.
► Ankara DMMA'daki çatışmada 3'ü polis, 9 kişi yaralandı. 🜹
► Gaziantep'te bütün ortaokul ve liseler boykota gitti. 🜹

19 Kasım
► MC liderlerinin Meclis başkanlığı için bağımsız bir aday üzerinde anlaştıkları açıklandı.
► Denktaş'a BM'de söz hakkı tanınmadı.

20  Kasım
► BM Genel Kurulu bütün yabancı askeri birliklerin Kıbrıs'tan çekilmesini öngören tasarıyı kabul
etti.
► Liceliler hükümetin tutumunu kınamak için Diyarbakır'a yürüyüşe geçti.

21  Kasım
► İstanbul Beyazıt'ta öğrenciler arasında çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü; 1 öğrenci de Silahtarağa'daki evinde ölü olarak bulundu. 🜹

23  Kasım
► CHP İzmir Milletvekili Süleyman Genç MC'nin iktidara geldiğinden bu yana 21 gencin öldüğünü, 43 silahlı baskın düzenlendiğini açıkladı.

25  Kasım
► "Komandolar" İTÜ Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi'ni işgal etti. 🜹
► İş Bankası 4. Levent Şubesi soyuldu.

28 Kasım
► Rauf Denktaş Kıbrıs'ta bağımsızlık için referandum yapılacağını açıkladı.

29 Kasım
► Uluslararası Para Fonu Türkiye'den yabancı bankalara kolaylık sağlanmasını istedi.

5 Aralık
► Bakanlar kurulunda CGP ve MHP'nin sıkıyönetim önerisi kabul edilmedi.
► Töb-Der 18 ilde yapacağı mitingleri iptal ettiğini açıkladı.
► Ankara Belediye Başkanı hükumetin yardım etmemesi halinde belediye binasının satışa çıkarılabileceğini açıkladı.
► Malatya'da çıkan çatışmada bir öğrenci 3. kattan atılarak öldürüldü. 🜹

6 Aralık
► Irmak, senato geçici başkanlığından istifa etti.

7 Aralık
► Ecevit İskandinav ülkelerine gitti.
► Türk-İş genel direniş yapma kararı aldı.

11  Aralık
► Türkçü-Turancı görüşleriyle tanınan yazar Nihal Atsız İstanbul'da öldü.

12  Aralık
► TRT Genel Müdürlüğü'ne Şaban Karataş'ın vekalet edeceği açıklandı.
► Ecevit İsveç Başbakanı Olof Palme ile görüştü.

16 Aralık
► Polatlı yakınlarında çarpışan iki trenin makinistleri öldü, 14 kişi yaralandı.

20  Aralık
► CHP, hükümetin getireceği "huzur yasalarına" huzuru daha da bozacağı gerekçesiyle karşı çıktı.

22  Aralık
► SSK'da görevli olan ve memur sayılan işçiler "işçi-memur" ayrımını protesto etmek için direnişe geçti.

24 Aralık
► Millet Meclisi Başkanlığı için yapılan 48. tur oylamada CHP'li Kemal Güven başkan seçildi.
► Aksaray Yeraltı Çarşısı'nda yan çıktı, 3 kişi öldü.

25 Aralık
► Senato başkanlığına 4. turda Tekin Arıburun seçildi.

26 Aralık
► İstanbul Sultanhamam'da Katırcıoğlu, Gürün, Diri ve Bahtiyar hanları yandı.
► SSCB Başbakanı Aleksey Kosig Ankara'ya geldi.
► Seydişehir Etibank tesislerinde çatışmada 1 işçi öldü. 🜹

27 Aralık
► Seydişehir'de CHP, TSİP ve bazı sendika binalarına saldırıldı. 🜹
► Korutürk imam-hatip mezunlar üniversitelere girebilmelerini öngören iki yasayı veto etti.

28 Aralık
► İstenderun Demir-Çelik Tesisleri Demirel ve Kosigin'in katıldığı bir törenle açıldı.

30 Aralık
► Korutürk yeni yıl mesajında " Ordu iç ve dış olayları izlemek üzere kışlasına çekilmiştir" dedi.
► SSK'da direnişe katılan 1248 işten atıldı.

1975 Yılında Dünya’da Meydana Gelen Belli Başlı

Gelişmelerin  Dökümü

4  Ocak

Kızıl Khmerler Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'i ağır roket ve top saldırılarına tuttu.

7  Ocak

OPEC ham petrolün fiyatını yüzde 10 oranında yükseltti.

16  Ocak

Portekiz, sömürgesi Angola'nın bağımsızlığı üzerine bir anlaşmaya vardı.

4 Şubat

İngiltere'de Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden Heath'in yerine Margaret Thatcher seçildi.

29  Mart

Güney Vietnam'ın ikinci büyük şehri Da Nang Kuzey Vietnam ordusunun eline geçti.

3  Nisan

23 yaşındaki Sovyet Anatoli Karpov dünya satranç şampiyonu oldu.

5  Nisan

Milliyetçi Çin'in lideri Çan Kay-şek öldü.

17  Nisan

Kamboçya komünist Kızıl Khmer birliklerinin eline geçti.

26  Nisan

Portekiz'de Kurucu Meclis için yapılan seçimleri Mario Soarez'in liderliğindeki Sosyalist Parti

kazandı.

31  Nisan

Saygon Kuzey Vietnamlıların eline geçti.

5  Haziran

Süveyş Kanalı 8 yıl aradan sonra uluslararası deniz trafiğine açıldı.

12  Haziran

Yunanistan AET üyeliği için resmen başvuruda bulundu.

29  Haziran

Beyrut'taki sokak çatışmalarında 40 kişi öldü.

8 Temmuz

Yitshak Rabin Batı Almanya'ya giden ilk İsrail başbakanı oldu.

11  Temmuz

Eski Çin'in başkenti Xian'da 2000 yıl öncesine tarihlenen aslı ile aynı boyda, savaş donanımlı,

kilden yapılmış 6000 kişilik bir ordu bulundu.

1  Ağustos

Batı ve Doğu blokundan 35 ülkenin katıldığı Helsinki Zirvesi'nde İnsan Hakları Sözleşmesi

imzalandı.

15  Ağustos

Bangladeş lideri Mucibur Rahman Dakka'da yapılan darbe sırasında öldürüldü; devlet başkanlığına

Muştak Ahmet getirildi.

16  Eylül

Beyrut'ta Hıristiyanlar ve Müslümanlar arasında çatışma başladı.

20  Kasım

İspanya lideri General Franco öldü.

22  Kasım

İspanya'ya monarşi geri döndü; Don Juan Carlos İspanya kralı oldu.

24  Kasım

Yeni bağımsızlığına kavuşan Angola'da iç savaş başladı.

10  Aralık

Nobel Barış Ödülü Rus bilim adamı Andrey Saharov'a verildi.

21  Aralık

Viyana'da OPEC görüşmeleri sırasında 6 silahlı adam, içlerinde 11 petrol bakanının da bulunduğu 70

kişiyi rehin aldı.

23 Aralık

Petrol bakanlarını yanlarına alarak Avusturya'dan ayrılan teröristler ellerindeki rehineleri

bıraktıktan sonra Cezayir makamlarına teslim oldu.

27  Aralık

Hindistan Bihar'da bir maden ocağında meydana gelen patlamada 372 kişi öldü.

Notlar
[1] 
Listede "Viranşehir Katliamı" yer almıyor,  sadece protestosuna ilişkin haber var.  O nedenle şu alıntıya ve linklere bkz.

"Olaydan hemen sonra, CHP Urfa Milletvekili, Celal Paydaş konuyu Meclis’e taşır.

Paydaş, TBMM 1975 yılının, 23. birleşiminde bir konuşma yaparak şunları söyler: “…Tarihe ‘Viranşehir Katliamı’ olarak geçecek kadar mühim olan bu kaçakçılık ve adam öldürme olayı, önce basit bir zabıta olayı olarak gösterilmek ve geçiştirilmek istenmiştir. Daha sonra çeşitli tepki ve uyarılar karşısında bizzat gerçekten bir insanlık cinayetinin, bir insanlık suçunun işlendiği kanısına üzülerek varmış oldum. Olayda bizzat bulunup da, kurtulanlar tarafından çok samimi bir şeklide, olayın; birlik komutanlığındaki sivil komisyoncu vasıtasıyla; para ile Suriye’ye geçtikleri, gelişlerinde aynı formaliteye uydukları ve serbestçe hududu geçtikleri; 3 km. ilerledikten sonra, aniden, askeri GMC’lerin (cemselerin) yarım ay şeklindeki pususuna düştükleri ve hemen etraf ışıklandırmak suretiyle kendilerine ihtar dahi yapılmadan ateş yağmuruna tutuldukları, yara alan ve almayanların yakalanıp, sanki boyunlarında idam fermanı varmış gibi ikinci defa kurşuna dizilerek öldürüldükleri şeklinde vuku bulduğu ifade edilmiştir.”

Nurettin Yılmaz, anılarını kaleme aldığı “Yakın Tarihin Tanığıyım” adlı kitabında katliamla ilgili şu ifadelere yer veriyor: “Viranşehir’de tansiyon yüksekti. Cumhuriyet Savcısı’nı ziyarete gittim. Otopsi raporunu ve jandarma olay tutanaklarını incelemek istedim. ‘Milletvekiline bunları göstermek zorunda değilim, vermem’, dedi. Mardin Barosu avukatlık kimliğimi gösterdim. ‘Avukat olarak bu belgeleri görmek hakkımdır ve ısrar ediyorum’ dedim. Otopsi raporunda ‘kurşunların girişi arkadan, çıkış ise önden’, yazılıydı. İnsanların tümü de arkadan vurulmuştu. Yani kaçarken vurulmuşlardı. Jandarmanın tuttuğu fezlekedeyse karşılıklı çatışma sonucu öldükleri yazılmıştı.”  http://m.marmarayerelhaber.com/Enver-SEZGiN/31389-Viransehir-katliami

* TBMM tutanağına bkz. 

https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MM__/d04/c007/b023/mm__040070230479.pdf

*Viranşehir’den Uludere’ye
https://www.birgun.net/haber-detay/viransehir-den-uludere-ye-14718.html

*Bülent Uluer’le “Devrim ve Devrimcilik” Üzerine 
(söyleşi içinde Viranşehir Katliamı'nın protestosuna ve Kürt algısına ilişkin önemli bilgiler, ipuçları var.)
https://bianet.org/kurdi/siyaset/173352-bulent-uluer-le-devrim-ve-devrimcilik-uzerine

* TÜSTAV'ın arşivinden... Tamamı için linke bkz. 
"18 Ocak 1975 günü, Viranşehir katliamını protesto yürüyüşü sı­rasında meydana gelen olaylar, yürüyüşün başlamasından önce Tür­kiye Sosyalist işçi Partisi İstanbul ili ve Fatih ilçeleri binalarının ba­sılması ve kanunsuz olarak mühürlenmesi, olaylar sırasında çoğu partili 80'e yakın kişinin gözaltına alınması ile ilglli olarak, TSIP Ge­nel Merkezi'nin düzenlediği basın toplantısında, basına şu bllgiler verilmiştir:"
http://tustav.org/yayinlar/sureli_yayinlar/ilke/ilke_14_b.pdf

[2] Kara kutunun peşinde 36 yıl [haber 2011 yılına ait]
https://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/kara-kutunun-pesinde-36-yil

Bir de şöyle bir iddia var
THY'nın "Bursa" isimli uçağı, elektrik kesilmesi yüzünden Marmara Denizi'ne düştü. 4 mürettebat ile 37 yolcu öldü.
https://www.memurlar.net/haber/95519/ucak-dustu-deprem-olacak-mi.html

[3] Töb-Der tarihi için linke bkz. 
http://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2016/04/T%C3%B6b-Der-Tarihi.pdf


Kaynak: Cumhuriyet'in 75 Yılı, 1954-78, 2. cilt, YKY, 1999/2, s.709-714

Diğerlerine de bkz. 
1980 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1980-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1979 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1979-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1978 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1978-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1977 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1977-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1976 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1976-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1974 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1974-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html


Kronolojinin jpg görüntüsü