Osmanlı
İmparatorluğu’nda Alman yayılmacılığı
II. Wilhelm’in
İstanbul’a yaptığı iki ziyaret Fransa’nın Anadolu ve Doğu Akdeniz’deki asırlık
prestijini kayda değer ölçüde zayıflatmaya yetti. Almanlar, bir zamanlar Türk
ordusunu ve Osmanlı Devleti’nin çeşitli idarî kurumlarını düzenlemekle
görevlendirilmiş olan Fransız subay ve memurlarının yerini aldılar. İstanbul ve
Türkiye’nin diğer kentleri Alman göçmenlerin ve sermayedarların akınına uğradı.
Sultan Abdülhamit ise bunlara her türlü tavizi ve yetkiyi verdi. Berlin piyasası Paris’in yerini alarak Osmanlı maliyesini canlandırma işini üstlendi ve Alman ticareti [...] Fransa’nın ihracatını fersah fersah geride bırakan bir rakama ulaştı. Manevî alanda da Alman etkisi aynı oranlarda arttı. Filistin, Suriye ve Anadolu, Alman misyonerler ve Alman hayır kurumlarıyla doldu [...]. Almanya göçmenlerinden bir kısmını şimdiden Doğu’ya yönlendirdi [...]. Almanlar on yıldan kısa bir sürede tüm yerel ticareti ele geçirmeyi başardılar.
Sultan Abdülhamit ise bunlara her türlü tavizi ve yetkiyi verdi. Berlin piyasası Paris’in yerini alarak Osmanlı maliyesini canlandırma işini üstlendi ve Alman ticareti [...] Fransa’nın ihracatını fersah fersah geride bırakan bir rakama ulaştı. Manevî alanda da Alman etkisi aynı oranlarda arttı. Filistin, Suriye ve Anadolu, Alman misyonerler ve Alman hayır kurumlarıyla doldu [...]. Almanya göçmenlerinden bir kısmını şimdiden Doğu’ya yönlendirdi [...]. Almanlar on yıldan kısa bir sürede tüm yerel ticareti ele geçirmeyi başardılar.
Eugène Jung, Les
Puissances devant la révolte arabe (Paris, 1906).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder