Milli Mücadelede Firariler Sorunu

Rıdvan Akın

Birinci Dünya Savaşı yıllarından itibaren ordunun en temel sorunu firar olmuştur. İttihatçılar firar eden askerlerin idam edilmesi uygulamasını yürürlüğe koyarak cephelerin çöküşünü engellemeye çalışmışlardı. 

Milli Mücadele’nin ilk evresinde  düzenli ordunun kurulması da, ayakta tutulması da güç ve önemli bir uğraş olmuştur. Savaşlardan yılgın olan asker, seferberlik yıllarında edindiği  bazı alışkanlıkları devam ettirmiş, Eskişehir- Kütahya çarpışmalarında firar eden asker sayısı 30.700’e ulaşmıştır. Yaygın firarlar nedeniyle Eskişehir- Kütahya savaşları öncesinde 72.000’e varan TBMM ordusu çözülmüş, 28.000’e kadar inmiştir.  Bu sayı Batı Cephesi’nin neredeyse yarısına denk gelir. … 

İstiklal Mahkemelerinin ilk kuruluş gerekçesi  firarilerdir. 

TBMM Devleti, Rıdvan Akın, iletişim Yayınları, 2001, s: 332-333