08.08.2003
Yağmalanan Bağdat Müzesi'ne ilişkin ilk müjde Müze Yöneticisi Semra Nawali Mutawalli'den geldi. Felaketi sezdiği için eserleri çelik kasalara yerleştirip yeraltına saklayan ve sırrını kimseye söylememek için Kuran'a el basan Mutawalli, Irak'ta halk kahramanı ilan edildi
Boşaltılmış raflar, parçalanmış heykeller, kamyonlar, el arabalarıyla kaçırılan on binlerce yıllık bir kültürün yağma görüntüleri...
İttifak Güçleri ile Irak arasındaki savaştan belleklerde kalan belki en çok bunlardı. Savaş sırasında özellikle ABD'nin ihmali sonucu dünya uygarlığının beşiği Mezopotamya'nın en önemli eserlerini barındıran Bağdat Müzesi birkaç saatte boşaltılmış ve dünya, o 'boşluk' karşısında şaşkına dönmüştü. Bir kültür, insanoğlunun bıraktığı on binlerce yılın görkemli izleri bir anda kapanın elinde kalmıştı.
Savaş sonrası herkes müzeden kaybolan eserlerin akıbetini merak etti. Türkiye üzerinden Avrupa'ya kaçırıldığından New York ve Londra'daki antika pazarlarına düştüğüne, özel koleksiyonlara geçtiğine kadar birçok iddia öne sürüldü. Ama önceki gün anlaşıldı ki, müzedeki eserlerin en önemli 8 bin parçasını bir kadın kurtarmış ve onların yok olmasına izin vermemişti.
Çelik kutuları depoya taşıdı
Bu kadın Bağdat Müzesi Yöneticisi Semra Nawali Mutawalli'ydi. Mutawalli savaştan önce müzenin başına gelebilecek felaketi öngörmüş ve sorumlu bir bilimdamı tavrıyla '8 bin eseri çelik kutulara koyarak yeraltında saklama' kararı almıştı.
Mutawalli artık Irak'ta bir halk kahramanı. Onu belki Mezopotamya tarihinin eserleri kadar önemli bir figür haline getiren öyküsü ise şöyle: Mutawalli, Irak'ta savaşın kaçınılmaz bir hal aldığı günlerde Amerikalılar'ın ilk bombalayacakları yerin resmi binalar ve rejimi simgeleyen yerler olacağını düşünerek Bağdat Müzesi için önlem almaya karar veriyor. Kendi inisiyatifiyle müze vitrininde sergilenen 8 bin eseri 178 çelik kutuya koydurup sadece asistanının yardımıyla yer altındaki küçük bir odaya taşıyor. İşi bitirdiklerinde ise Mutawalli ve yardımcısı Kuranıkerim'in üzerine bu sırrı kimseye söylememeye yemin ediyor. Gerçekten de bu sır kimseye açıklanmadığından, eserlerin yeraltında bulunduğu sıralarda, televizyonlar boş müze salonlarını görüntüleyip 'Bağdat Müzesi korkunç bir şekilde yağmalandı' haberleri yapıyor.
Halk eserleri geri getiriyor
Pietro Cordone 71 yaşında, Amerikalılar'ın Irak'ta kurdukları geçici yönetimde Kültür Sorumlusu. Mısır doğumlu İtalyan diplomat Mutawalli'nin yavaş yavaş güvenini kazanmaya başlıyor ve mükemmel bir Arapça'yla 'Artık sizin bakanınız benim' dediği gün müze yöneticisi ona eserlerin sırrını açıklıyor.
Sonuçta anlaşılıyor ki Bağdat Müzesi'ndeki 170 bin eserinin 3 bin 400'ü çalınmış, içlerinde 5 bin yıllık 'Warca Vazosu'nun da bulunduğu eserlerin 1200'ü ise daha sonra geri alınmış. Müze yetkililerinin ise çalınan eserlere dair hala umudu var çünkü bu eserler çoğu zaman 'halk sayesinde' müzeye geri dönüyor.
Müze gelecek yıl açılacak
Abdoulatif al-Kaabi Irak şehir merkezindeki bir otelin patronu. 21 Haziran günü oteline üç yabancı gelip 'Değerli eserlerle ilgilenen yabancıların olup olmadığını' soruyor. 'Artık varolmayan bir polisi veya hiçbir şeyden anlamayan Amerikan askerlerini aramayı' düşünse de çözümü 'pazarlıkta' bulan al-Kaabi, rejimin düşüş günü olan 9 Nisan'da müzeden çalınmış 157 parçanın hepsini 'satın almayı' teklif ediyor. Teklifini kabul eden hırsızlardan çalıntı müze eserlerini satın alan otel patronu ertesi gün tüm eserleri Bağdat Müzesi'ne iade ediyor. Ödediği ücret konusunda bilgi vermeyen al-Kaabi 'Yaptığım fedakarlığımı anlatmak veya ödediğim ücretle zenginliğimi göstermek yakışık almaz' diyor.
Müze yöneticileri 'pek çok kişi ya vatanseverlik hissiyle ya da satmaktan korktukları için buldukları eserleri bize geri getiriyor' diyor ve getirenlere 'ödül vermediklerini' sözlerine ekliyor.
Iraklılar'la yakın ilişkilerdeki Bakan Cordone 3 Temmuz'da Nimrud Hazineleri'ni bir günlüğüne sergilemişti. Bu sergi önümüzdeki 6 ay içinde Washington'da ve çeşitli Avrupa ülkelerinde yeniden sergilenecek. Bağdat Müzesi ise güvenlik sistemi yenilendikten sonra bir yıl içinde sanatseverlerle buluşacak.
http://v3.arkitera.com/v1/haberler/2003/08/08/muze.htm
*****
 |
Bağdat Müzesi 12 yıl sonra açıldı, 1 Mart 2015 tarihli haber.http://www.aljazeera.com.tr/haber/bagdat-muzesi-12-yil-sonra-acildi |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder