Mehmet BEŞİRLİ
[Yazının tamamı için aşağıdaki linke bkz.]
II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ
XIX. yüzyılın sonlarından itibaren Alman-Türk siyasî ilişkilerinin artmasıyla birlikte Alman silah sektörünün etkinliği de, o oranda Türkiye’de yükseliş göstermiştir. İngiliz ve Fransız yayılmacılığı ve baskılarına karşı Alman İmparatorluğu’nun yardımına başvuran Sultan II. Abdülhamid, zamanla Türk ordusunu da Alman modelinde modernleştirmek istemiş ve bu amaçla 1908 Genç Türk Devri-mi’ne kadar Alman subaylarının yardımını talep etmiştir. Alman ordusundan ayrılarak ya da izinli geçici görevle Türkiye’ye gelen Alman subaylar, çeşitli faktörlerin tesiriyle Türkiye’de istenilen düzeyde başarı sağlayamamışlardır. Ancak Alman silah endüstrilerinin ürettiği askerî malzemelerin Türkiye’ye satılmasında oldukça ileri düzeyde rol oynamışlardır. Türk ordusu, zamanla Alman silahları bilhassa Krupp topları ile donatılmıştır. Alman subaylar ise, Türk ordusunun savunma ve vuruş gücünü artıracak önemli düzeyde re-organizasyon gerçekleştirememişler, buna mukabil Osmanlı Devleti’ni Almanya’nın yanında Birinci Dünya Savaşı’na sokabilecek ölçüde Alman nüfuzunu Türkiye’de pekiştirmişlerdir.
Değişik zamanlarda Türkiye’de görev yapan Alman askerî heyetler ve bilhassa Goltz Paşa, 1908 öncesi Krupp başta olmak üzere bazı Alman silah firmalarına oldukça yüklü sipariş almışlardır. Birçoğu Krupp’un Türkiye ticarî temsilciliği gibi çalışmışlardır. Hatta Türk ordusunun durumu, Türklerin toplumsal yapısı, siyasî, kültürel vb. özellikleri konularında Alman Dışişleri Bakanlığı’na gönderdikleri raporlarla ülkelerine en iyi şekilde hizmet etmişlerdir. Alman İmparatoru II. Wilhelm ve hükümet üyeleri de, Krupp firmasını Türkiye’deki rakipleri karşısında kollamışlar ve Deutsche Bank gibi sermaye çevrelerine de desteklemişlerdir.
Sonuç olarak, Sultan II. Abdülhamid döneminde Alman silah firmaları ve bilhassa Krupp, Osmanlı Devleti’ne top ve diğer silah mühimmatı satarken, Alman diplomatlar (Büyükelçi, Konsolos, Maslahatgüzar vb.leri), askeri danışman/öğretmen subaylar (bilhassa Goltz Paşa ve askeri ataşeler) ve sermaye grupları (özellikle Deutsche Bank’ın başını çektiği konsorsiyum) tarafından desteklenmiştir. Diplomatlar, siyasî zemini hazırlarken, Goltz Paşa orduda modernleşme adı altında yeni silah siparişlerinin verilmesinde etkili oluyor, malî sorunu da Deutsche Bank çözüyordu.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 16 Yıl : 2004/1 (121-139 s.)
http://sbedergi.erciyes.edu.tr/sayi_16/09_besirli.pdf
[Yazının tamamı için aşağıdaki linke bkz.]
 |
| Krupp firmasının amblemi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Krupp |
XIX. yüzyılın sonlarından itibaren Alman-Türk siyasî ilişkilerinin artmasıyla birlikte Alman silah sektörünün etkinliği de, o oranda Türkiye’de yükseliş göstermiştir. İngiliz ve Fransız yayılmacılığı ve baskılarına karşı Alman İmparatorluğu’nun yardımına başvuran Sultan II. Abdülhamid, zamanla Türk ordusunu da Alman modelinde modernleştirmek istemiş ve bu amaçla 1908 Genç Türk Devri-mi’ne kadar Alman subaylarının yardımını talep etmiştir. Alman ordusundan ayrılarak ya da izinli geçici görevle Türkiye’ye gelen Alman subaylar, çeşitli faktörlerin tesiriyle Türkiye’de istenilen düzeyde başarı sağlayamamışlardır. Ancak Alman silah endüstrilerinin ürettiği askerî malzemelerin Türkiye’ye satılmasında oldukça ileri düzeyde rol oynamışlardır. Türk ordusu, zamanla Alman silahları bilhassa Krupp topları ile donatılmıştır. Alman subaylar ise, Türk ordusunun savunma ve vuruş gücünü artıracak önemli düzeyde re-organizasyon gerçekleştirememişler, buna mukabil Osmanlı Devleti’ni Almanya’nın yanında Birinci Dünya Savaşı’na sokabilecek ölçüde Alman nüfuzunu Türkiye’de pekiştirmişlerdir.
Değişik zamanlarda Türkiye’de görev yapan Alman askerî heyetler ve bilhassa Goltz Paşa, 1908 öncesi Krupp başta olmak üzere bazı Alman silah firmalarına oldukça yüklü sipariş almışlardır. Birçoğu Krupp’un Türkiye ticarî temsilciliği gibi çalışmışlardır. Hatta Türk ordusunun durumu, Türklerin toplumsal yapısı, siyasî, kültürel vb. özellikleri konularında Alman Dışişleri Bakanlığı’na gönderdikleri raporlarla ülkelerine en iyi şekilde hizmet etmişlerdir. Alman İmparatoru II. Wilhelm ve hükümet üyeleri de, Krupp firmasını Türkiye’deki rakipleri karşısında kollamışlar ve Deutsche Bank gibi sermaye çevrelerine de desteklemişlerdir.
 |
| 170
Ton Ağırlığındaki 121 Yıllık Tarihi Krupp Topu Çanakkale’de, 9 Nisan 2010, http://www.canakkaletravel.com/haber/170-ton-agirligindaki-121- yillik-tarihi-krupp-topu-canakkale8217de.html |
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 16 Yıl : 2004/1 (121-139 s.)
http://sbedergi.erciyes.edu.tr/sayi_16/09_besirli.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder