Yedi Harikadan Biri

KRALİÇE'NİN ÖLEN KOCASI İÇİN YAPTIRDIĞI ANIT-MEZAR DÜNYANIN YEDİ HARİKASINDAN BİRİ OLDU

Erhan Akyıldız

Bugün Bodrum'da durduğu hali ile mozolenin kalıntıları

Karya Satrabı Mausolos MÖ 352 yılında ölünce, satraplığın başına karısı kraliçe Artemisia geçti. Kraliçe’nin ilk işi ölen kocası için görkemli bir anıt yaptırmak oldu. Yapılan anıt o denli görkemli oldu ki, “Dünyanın Yedi Harikası” olarak nitelenen yapılar arasına girdi. Bugün Bodrum'un Tepecik mahallesinde birkaç yıkıntıdan ibaret olan bu yapıt için Artemisia, ülkede ne var ne yoksa harcamıştır. Ne üzücüdür ki, anıt tamamlanmadan kendisi ölmüştür. Yarım kalan anıt, sanatçıların para almaksızın tamamladıkları söylenir.

Bin yılı aşkın süre ayakta kalan bu görkemli anıt, büyük bir zelzele sonucu yıkıldı. Daha sonra Halicarnasus’a gelen Rodos Şövalyeleri, anıtın yıkıntılarından yararlanarak Bodrum Kalesini yaptılar.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mausoleion_i_Halikarnassos.jpg

Antik kaynaklar, “Mausoleum” denilen anıtın mimarlarının Pythios ve Satyron olduğunu yazar. Aynı kaynaklarda anıtı çevreleyen kabartmalı frizlerin de Scopas, Bryaksis, Timotheus ve Leocharez gibi dönemin en ünlü yontu sanatçılar tarafından yapıldığı belirtilmektedir. Anıtta, yüksek bir kaide üzerinde yükselen Ion stilindeki 36 sütun, 21 basamaklı bir çatıyı taşıyordu. Çatının üzerindeyse dört atın çektiği bir arabada Mansolos ile karısı Artemisia’nın yontuları bulunuyordu. Yaklaşık 5 bin metre karelik bir alan kaplayan anıtın yüksekliği de 50 metreye yaklaşıyordu. Bu görkemli anıttan bugün ne yazık ki elimizde birkaç kabartma parçası bulunmaktadır. Parçaların büyük çoğunluğu British Museum’dadır.

Erhan Akyıldız, “Taş Çağından Osmanlı’ya Anadolu”nun içinde.